Tanuki

Słowniczek

Wyświetl kategorię:

Hasła z kategorii: termin

4-koma: Zobacz: Yonkoma
Kategorie: anime/manga, termin
Alternative Universe: Z ang. „świat alternatywny”

W przypadku fanfików określenie każdej historii rozgrywającej się w świecie, w którym zostały wprowadzone celowe różnice względem świata opisanego w utworze oryginalnym (por. kanon). Zakres zmian może być dowolny, od drobnych (np. wprowadzenie fikcyjnego przedmiotu) poprzez mające większy wpływ na fabułę (np. pozostawienie przy życiu postaci, która w utworze oryginalnym nie żyje) aż po osadzenie akcji w całkowicie odmiennym świecie.

Do wartych wyróżnienia przypadków Alternative Universe należą fusion i crossover.

Alternative Universe jest terminem bardzo ogólnym, w którym w ten czy inny sposób mieszczą się niemal wszystkie fanfiki. Dlatego też najczęściej stosowane są bardziej szczegółowe podziały, np. ze względu na zmiany w charakterze lub rolach postaci, miejsce akcji, czas akcji. Do często spotykanych należą:

Coffee Shop AU (lub Barista AU) – co najmniej jedna z postaci kanonicznych pracuje w kawiarni, najczęściej jako barista.

High School AU / College AU – bohaterowie są odpowiednio uczniami liceum lub studentami. Dotyczy tylko przypadków, gdy postaci nie są uczniami lub studentami w utworze oryginalnym.

Harry Potter AU – rodzaj crossovera, w którym postacie z różnych utworów są umieszczane w uniwersum Harry'ego Pottera. Bywają też wyróżniane podobne kategorie związane z innymi utworami, np. Hunger Games AU.

Historical AU – postacie zostają umieszczone w innym okresie historycznym niż w utworze oryginalnym, np. w czasach Dzikiego Zachodu, drugiej wojny światowej, epoki wiktoriańskiej.

Noir Detective AU – fanfik pisany w konwencji czarnego kryminału lub filmu noir.

Mundane AU (lub Non‑magical AU) – postaci w oryginalnym utworze obdarzone mocami nadprzyrodzonymi (np. magią) są zwykłymi ludźmi w świecie pozbawionym magii i elementów fantastycznych.
Kategorie: fanfiction, termin
AMV: Z ang. Anime Music Video – „teledysk anime”

Tworzone przez fanów teledyski, wykorzystujące fragmenty obrazu z anime (jednego lub wielu) i w zasadzie dowolne utwory muzyczne. Ich status prawny jest wątpliwy: wykorzystane urywki filmów dają się zakwalifikować do tak zwanego „dozwolonego użytku”, jednakże wykorzystywanie (najczęściej) pełnych utworów muzycznych w podkładzie jest już nielegalne. Ze względu na ich znikomą szkodliwość dla producentów, AMV są bardzo często tolerowane.
Kategorie: anime/manga, termin
Angst: Z niem. „lęk, niepokój”.

W przypadku fanfików lub w fandomie mangi i anime używane często określenie wątków depresyjnych lub wyjątkowo dramatycznych, wstrząsających. Ponieważ nieodłącznym elementem angstu jest dręczenie lub gnębienie psychiczne bohaterów, to słowo przenosi się także na ich zachowanie. „Angstujący bohater” to postać, która roztrząsa i rozpamiętuje swój ciężki los, często w postaci obszernych monologów.
Kategorie: fandom, fanfiction, termin
Anime: W Japonii termin oznaczający wszelkie filmy i seriale animowane, niezależnie od techniki animacji (czyli obejmujący także np. animację lalkową). Na Zachodzie stosowany do tytułów wyprodukowanych wyłącznie lub przede wszystkim w Japonii i kojarzony z klasyczną animacją rysunkową lub rysunkowo‑komputerową. Ponieważ studia japońskie nierzadko współpracują ze studiami zachodnimi lub też zlecają część prac podwykonawcom koreańskim, obecnie coraz trudniej jest wytyczyć jasne granice dzielące anime od reszty światowej animacji.
Kategorie: anime/manga, słownik, termin
Anime Music Video: Zobacz: AMV
Kategorie: anime/manga, termin
Anthro: Zobacz: Kemonomimi
Kategorie: anime/manga, termin
Artbook: Z ang. „książka o sztuce, album”

Przyjęte w fandomie mangi i anime określenie wydawnictwa albumowego. Artbooki mogą być tworzone do konkretnych tytułów (przez autora danego tytułu lub różnych autorów), mogą także mieć charakter zbiorczy, połączony tematem lub osobą artysty.

W Polsce artbooki są publikowane rzadko ze względu na wysokie koszty wydawnicze. Przykładem takiej publikacji na polskim rynku może być Your Eyes Only – artbook do mangi Chobits.
Kategorie: anime/manga, termin
Bara: Zobacz: Yaoi
Kategorie: anime/manga, słownik, termin
Battle harem: Zobacz: Harem
Kategorie: anime/manga, termin
Beta: Rozpowszechnione w środowisku twórców internetowych określenie osoby czytającej i poprawiającej tekst przed publikacją online.

„Betowanie” może mieć rozmaity zakres – od prostej korekty (poprawianie błędów ortograficznych, interpunkcyjnych i literówek) aż do pełnej redakcji merytorycznej (poprawianie stylu, zgłaszanie uwag do przebiegu fabuły, dialogów etc.).
Kategorie: fanfiction, termin
BGM: Zobacz: OST
Kategorie: anime/manga, termin
Bishoujo game: Z jap. bishoujo – „piękna dziewczyna” i ang. game – gra.

Zbiorcze i bardzo ogólne określenie japońskich gier, w których występują piękne dziewczęta, zaś gracz może wchodzić z nimi w interakcje. Takie gry często, ale nie zawsze, koncentrują się na wątkach romantycznych (por. dating sim).

Najczęściej są także kojarzone z zawartością erotyczną (por. eroge), chociaż obecnie coraz więcej jest tytułów całkowicie pozbawionych treści erotycznych lub mających wersję bez tych treści. Dotyczy to w szczególności gier na konsole oraz gier mobilnych.

Dawniej popularnym, a obecnie rzadziej używanym japońskim określeniem takich gier było gal game (galge, z ang. gal – „dziewczyna” i game – „gra”).
Kategorie: anime/manga, termin
BL: Zobacz: Yaoi
Kategorie: anime/manga, słownik, termin
Body swap: Body swap lub bodyswap – z ang. „zamiana ciał”

Motyw fabularny polegający na zamianie ciał pomiędzy bohaterami. Bywa on chętnie wykorzystywany w fanfikach, zarówno w celach komediowych, jak i dramatycznych, ze względu na duże możliwości fabularne – postawienie bohatera A na miejscu bohatera B, zmuszenie dwójki antagonistów do współpracy etc.
Kategorie: fanfiction, termin
Borderline hentai: Zobacz: Hentai
Kategorie: anime/manga, termin
Boys' Love: Zobacz: Yaoi
Kategorie: anime/manga, słownik, termin
Brocon: Zobacz: Siscon
Kategorie: anime/manga, termin
Cel-shading: Rodzaj techniki renderowania, którego zadaniem jest sprawienie, by trójwymiarowa grafika komputerowa naśladowała dwuwymiarowy rysunek. W anime jest obecnie często stosowana w połączeniu ze stylem dwuwymiarowym, na przykład do pokazywania pojazdów mechanicznych.

Na razie stosunkowo rzadko pojawiają się serie, w których w tej technice zostały wykonane postaci – przykłady takich tytułów to Sanzoku no Musume Ronja, Sidonia no Kishi i Ajin.
Kategorie: anime/manga, termin
CGI: Z ang. computer‑generated imagery – „obrazy generowane komputerowo”

Ogólne określenie animacji komputerowej każdego rodzaju. W fandomie mangi i anime ten termin jest często błędnie zawężany i używany tylko w znaczeniu animacji trójwymiarowej (por. cel‑shading).

Ponieważ posiłkowanie się prostą i kontrastującą z resztą grafiki animacją komputerową to jeden z częstych zabiegów określanych jako lazy animation, serie z dużą ilością CGI są często krytykowane przez fanów i uchodzą za gorsze od serii wykorzystujących wyłącznie animację dwuwymiarową.
Kategorie: anime/manga, termin
Chibi: Zobacz: Super-deformed
Kategorie: anime/manga, termin
Cliffhanger: Z ang. „sytuacja pełna napięcia, dramatyczna scena”. Także w formie skróconej: cliff, klif.

Zakończenie (odcinka, rozdziału lub całego utworu) urywające akcję w dramatycznym momencie (nazwa wzięła się od „bohatera wiszącego nad przepaścią”), bez zamykania wątków.
Kategorie: anime/manga, fandom, fanfiction, termin
Cosplay: Zniekształcone ang. costume play

Japoński termin, obecnie zaadaptowany przez fandom zachodni, oznaczający przebieranie się przez fanów (np. przy okazji konwentów) za postacie z filmów, książek lub gier (w tym z mang i anime), a czasem także odgrywanie scen z ich udziałem.
Kategorie: fandom, termin
Cour: Z jap., pochodzenie niepewne, zaczerpnięte najprawdopodobniej z francuskiego lub angielskiego

Używane od jakiegoś czasu w japońskim przemyśle anime określenie „sezonu” – trzymiesięcznego okresu emisji anime, a pośrednio – miara długości serii. Jeden cour to trzynaście lub dwanaście odcinków (rzadziej jedenaście lub dziesięć); serie opisywane jako 2‑cour, 3‑cour i 4‑cour mają odpowiednią wielokrotność tej liczby.

Split‑cour oznacza, że poszczególne cour nie są emitowane razem, jako pojedyncza seria, ale z przerwą trwającą jeden sezon lub dłużej. Obecnie stosunkowo często spotykane jest planowanie dłuższych serii od razu jako split‑cour.

Rok dzielony jest zwyczajowo na cztery sezony, w których zaczynają się nowe serie. Początek kolejnych sezonów to styczeń, kwiecień, lipiec i październik.
Kategorie: anime/manga, termin
Crack fic: Od ang. slangowego określenia rodzaju kokainy (crack)

Rodzaj fanfika celowo wprowadzającego najbardziej absurdalne rozwiązania fabularne lub pairingi, zazwyczaj w celu uzyskania efektu komediowego.
Kategorie: fanfiction, termin
Crossover: Z ang. „krzyżówka, skrzyżowanie”

Zabieg polegający na umieszczeniu w fabule bohaterów więcej niż jednego utworu (jednego lub różnych autorów). Możliwe wariacje tego motywu obejmują umieszczenie bohaterów w odrębnym, nowym świecie lub umieszczenie bohaterów jednego utworu w uniwersum drugiego utworu (i ich spotkanie z bohaterami z tego uniwersum)

Specyficzną odmianą crossovera jest fusion (z ang. „połączenie”), polegające na obsadzeniu bohaterów jednego utworu w rolach bohaterów innego utworu.

Crossovery bywają tworzone oficjalnie, najczęściej w celu promowania jednego tytułu wśród fanów innego tytułu. Są także bardzo często wykorzystywane w twórczości fanowskiej.
Kategorie: anime/manga, fanfiction, termin
Cute Girls Doing Cute Things: Z ang. „słodkie dziewczęta robiące słodkie rzeczy”

Zbiorcze określenie mang oraz anime z gatunku komedii lub okruchów życia, których czysto żeńska obsada ma zazwyczaj cechy charakterystyczne dla moé. Takie tytuły charakteryzują się zazwyczaj epizodyczną fabułą i pogodnym klimatem, występujące w nich bohaterki są na ogół wyidealizowane i infantylne, zaś postaci męskie nie pojawiają się w ogóle lub tylko na dalszym planie.

Kategorią częściowo pokrywającą się z CGCT są serie określane jako iyashikei.
Kategorie: anime/manga, fandom, termin
Czołówka: Zobacz: Opening
Kategorie: anime/manga, termin
Dandere: Z jap. danmari – „cisza” lub „małomówność” oraz dere dere – onomatopeja oznaczająca stan zauroczenia kimś.

Używane w Japonii oraz w fandomie zachodnim określenie typu postaci występujących w mangach i anime. Dandere to postać, która może się wydawać chłodna i obojętna, jednak jej wycofanie wynika z wrodzonej nieśmiałości. Typ mający wiele cech wspólnych i często mylony z kuudere.
Kategorie: anime/manga, termin
Dark fic: Z ang. dark – „mroczny”

Rodzaj fanfika charakteryzujący się ciężką, depresyjną atmosferą i obecnością dramatycznych wątków (angst, przemoc, tortury), niemal zawsze z nieszczęśliwym zakończeniem.
Kategorie: fanfiction, termin
Dating sim: Z ang. dating – „randki” i simulation – „symulacja”

Gatunek japońskich gier, w którym głównym celem jest nawiązanie przez postać gracza romansu z co najmniej jedną z postaci. Gra może się koncentrować wyłącznie na wątkach romantycznych, lub też łączyć je z innymi (np. kryminalnymi), jednak w tym drugim przypadku wątki romantyczne pozostają kluczowe dla rozwoju fabuły.

Symulatory randek zazwyczaj oferują co najmniej kilka postaci do wyboru (często o różnym „stopniu trudności”) oraz wiele „ścieżek” pozwalających doprowadzić romans do szczęśliwego (lub też nie) zakończenia. Poszczególne tytuły mają z reguły określonego odbiorcę, tj. gracz prowadzi postać męską, by romansować z żeńskimi postaciami lub też postać żeńską, by romansować z męskimi postaciami (choć istnieją też różne wariacje, takie jak gry yaoi).

Określenie dating sim jest używane zarówno do gier łączących elementy visual novel z grami symulacyjnymi (najczęściej polegającymi na rozwijaniu postaci prowadzonej przez gracza, np. poprzez zwiększanie jej umiejętności sportowych lub akademickich), jak i (według wielu osób niepoprawnie) po prostu do visual novel koncentrujących się na wątkach romantycznych.

Gry z tego rodzaju mogą zawierać treści erotyczne (por. eroge), ale nie jest to element wymagany. Tytuły wydawane na konsole oraz gry mobilne z reguły są pozbawione treści dla dorosłych.
Kategorie: anime/manga, termin
Death fic: Z ang. death – „śmierć”

Rodzaj fanfika, w którym istotnym wątkiem fabularnym jest śmierć co najmniej jednej postaci pierwszoplanowej lub powszechnie lubianej przez czytelników.
Kategorie: fanfiction, termin
Doujinshi: Mangi (a także powieści i czasopisma) tworzone i publikowane poza oficjalną dystrybucją. Najczęściej są one oferowane bezpłatnie lub sprzedawane na zasadach non‑profit na konwentach, chociaż najbardziej znani twórcy i grupy (określane doujin lub circle) mogą czerpać z nich zyski.

W fandomie doujinshi kojarzy się przede wszystkim z komiksami wykorzystującymi stworzone przez innych autorów postaci i światy (czyli rodzajem graficznych fanfików). Wśród doujinshi znajdują się jednak także dzieła całkowicie oryginalne, które od głównonurtowej mangi różni to, że są wydawane nakładem autorów.
Kategorie: anime/manga, słownik, termin
Drabble: Krótka forma literacka licząca dokładnie sto słów. Jej celem jest dążenie do zwięzłości i klarowności przekazu, zamysłu autora. Często wykorzystywana w fanfikach lub jako element „wyzwań” literackich.

Dribble to forma wywodząca się z drabble, w której objętość tekstu wynosi dokładnie pięćdziesiąt słów.

Drouble (połączenie „drabble” i ang. „double” – „podwójny”) to forma, w której objętość tekstu wynosi dokładnie dwieście słów.

Warto pamiętać, że nie wszyscy autorzy fanfików ściśle stosują się do tych limitów i może się zdarzyć, że drabble jest używane na określenie każdego krótkiego utworu (poniżej tysiąca słów).
Kategorie: fanfiction, termin
Dubcon: Z ang. dubious consent – „wątpliwa zgoda”

Pojawiający się w fanfikach motyw fabularny polegający na wprowadzeniu sceny erotycznej (opisanej lub tylko wspomnianej) w przypadku której można mieć wątpliwości, czy obie strony świadomie wyraziły na nią zgodę (por. non‑con).

Wiele stron gromadzących fanfiki wymaga od twórców wyraźnego oznaczenia tego rodzaju treści.
Kategorie: fanfiction, termin
Ending: Muzyka i animacja towarzyszące napisom końcowym anime. Nazwa bywa przenoszona także na sam utwór muzyczny; popularnie mówi się, że taka i taka piosenka jest endingiem takiego i takiego anime. Polski odpowiednik brzmi „tyłówka”, jednak to określenie (w odróżnieniu od „czołówka”) jest praktycznie nieużywane.
Kategorie: anime/manga, termin
Ero guro: Zniekształcone ang. erotic grotesque – „groteska erotyczna”

Określenie wywodzące się z japońskiego nurtu artystyczno‑literackiego powstałego w latach 30. dwudziestego wieku. Obecnie kojarzone przede wszystkim z groteskową pornografią, łączącą erotykę z przemocą i okaleczaniem w sposób daleko wykraczający poza zwykłe rozumienie „fetyszu”.

W fandomie zachodnim ero guro bywa skracane do guro. Określenie guro może być przenoszone na nurt horroru koncentrującego się na grotesce i wywoływaniu w odbiorcy obrzydzenia, ale pozbawionego elementów erotyki.
Kategorie: anime/manga, termin
Eroge: Z ang. erotic – „erotyczny” i game – gra

Ogólne określenie japońskich gier zawierające treści erotyczne lub pornograficzne, w tym symulatorów randek i visual novel. Bywa używane niepoprawnie jako synonim visual novel, ponieważ te gry były kojarzone (w szczególności w zachodnim fandomie) z wątkami romantycznymi i erotyką.

Dawniej eroge funkcjonowało w zachodnim fandomie jako zbiorcze określenie wszystkich tytułów pozwalających graczowi na interakcje romantyczne z postaciami żeńskimi; obecnie jednak coraz więcej tytułów nie zawiera w ogóle elementów erotycznych.

Rzadziej używanym, zachodnim określeniem eroge jest także hentai game (H‑game, z jap. hentai i ang. game).
Kategorie: anime/manga, termin
Expanded universe: Lub extended universe, w obu przypadkach z ang. „rozszerzony wszechświat”

Stosowany przede wszystkim na Zachodzie termin oznaczający cykl, który obejmuje więcej niż jedno medium – np. powiązane ze sobą książki, filmy, gry, komiksy etc. Jest to zaadaptowane przez fanów oficjalne pojęcie marketingowe.

Poszczególne tytuły w ramach expanded universe rzadko mają charakter wiernej adaptacji – zazwyczaj są to rozbudowujące świat przedstawiony spin‑offy, sequele i prequele.

W przypadku popkultury japońskiej ten termin jest rzadko stosowany; w fandomie używa się raczej określenia uniwersum. Swoistym przypadkiem, który może się mieścić w szerokiej definicji expanded universe, jest projekt multimedialny.
Kategorie: fandom, termin
Fandub: Analogicznie do fansubu, fandub jest robionym nieoficjalnie, przez fanów, dubbingiem do filmu lub serialu. W odróżnieniu od fansubów, znaczna część fandubów ma charakter parodystyczny i nie jest wiernym tłumaczeniem oryginalnych dialogów.
Kategorie: anime/manga, termin
Fanfiction: Z ang. „fan” i „fikcja”, spolszczane jako fanfik lub fik/fic.

Fanowski tekst literacki, zazwyczaj wykorzystujący jako bazę cudzą twórczość (film, książkę, grę) lub (rzadziej) realne osoby, np. ze świata popkultury. Klasycznie rozumiane fanfiki pozwalają fanom opisywać wydarzenia nieujęte w oryginalnym utworze, eksplorować nowe scenariusze i rozwijać wątki związane z ulubionymi postaciami. Fanfiki mogą mieć dowolną długość – od miniatur (por. drabble) do obszernych powieści.

Fanfiki mogą naruszać prawa autorskie (wiele zależy od systemu prawnego danego kraju), w praktyce jednak rzadko są aktywnie ścigane. Niektórzy autorzy zachęcają wręcz fanów do takiej twórczości, traktując to jak formę promocji (często dodają jednak, że np. nie życzą sobie utworów z treściami tylko dla dorosłych), inni bardzo stanowczo zastrzegają, że uważają taką twórczość za niedopuszczalną.

Real Person Fiction (RPF, z ang. „fikcja dotycząca prawdziwych osób”) to specyficzny i kontrowersyjny dział fanfików, których bohaterami są osoby istniejące realnie – aktorzy, piosenkarze, sportowcy, politycy.
Kategorie: anime/manga, fanfiction, termin
Fanfik: Zobacz: Fanfiction
Kategorie: anime/manga, fanfiction, termin
Fanon: Z połączenia słów „fan” i „kanon”

W przeciwieństwie do kanonu, fanon obejmuje informacje powszechnie uznawane w danym fandomie, ale niepochodzące bezpośrednio od twórców danego utworu. Ponieważ definicja tego, co „powszechnie uznawane”, jest płynna, fanon z reguły jest o wiele trudniejszy do ustalenia niż kanon, jednak w starszych fandomach daje się zwykle dość wyraźnie wyodrębnić.

Headcanon to informacje i fakty niezawarte w kanonie, ale mogące z niego wynikać. W odróżnieniu od fanonu, headcanon opiera się na indywidualnych przekonaniach danej osoby, ale granica pomiędzy tymi kategoriami jest nieostra.
Kategorie: anime/manga, fandom, fanfiction, termin
Fanserwis: Elementy mangi lub anime, których nadrzędnym celem jest przyciągnięcie widzów. Najczęściej kojarzony z epizodami i scenami pozwalającymi pokazać postaci w nietypowych lub skąpych strojach, np. na plaży, w gorących źródłach lub w yukatach na letnim festynie. Do fanserwisu bywają też zaliczane sceny i wątki sugerujące (niepotwierdzane fabularnie) zainteresowanie romantyczne między postaciami (por. shipping).

W szerszym rozumieniu fanserwis może się odnosić do różnych elementów wizualnych, np. fanserwisem dla fanów militariów będzie szczegółowe i wierne odwzorowanie broni lub pojazdów bojowych.
Kategorie: anime/manga, termin
Fansub: Tworzone przez fanów tłumaczenia serii i filmów anime, obecnie najczęściej dystrybuowane w internecie. Wbrew popularnym poglądom, fansuby zawsze naruszają prawa autorskie, niezależnie od tego, czy dany tytuł ma w danym kraju licencję. Obecnie anglojęzyczne fansuby i tworzące je grupy fansuberskie stały się zdecydowanie rzadsze, ponieważ w sporej części zastąpiły je legalne źródła (np. serwis Crunchyroll) oraz dystrybuowane nielegalnie pliki wideo konwertowane z tych źródeł.

W zależności od sposobu nałożenia napisów na obraz wyróżniane są hardsuby (napisy są połączone z obrazem, bez możliwości ich wyłączenia lub usunięcia) oraz softsuby (napisy są nakładane na obraz, można je wyłączyć lub wyodrębnić jako oddzielny plik tekstowy).
Kategorie: anime/manga, termin
Femslash: Także femmslash, femmeslash - z połączenia ang. female – „kobiecy” i slash – „ukośnik”

Podgatunek lub odpowiednik slasha, czyli utwór literacki koncentrujący się na romantycznych lub erotycznych związkach lesbijskich. Podobnie jak slash, początkowo był używany wyłącznie w przypadku tekstów fanowskich zawierających wątek romantyczny pomiędzy dwoma kobietami, które w oryginale nie miały orientacji homoseksualnej. Obecnie jest stosowany o wiele szerzej i może określać dowolny tekst, w którym występuje para lesbijska.
Kategorie: fandom, fanfiction, termin
Ficklet: Także ficlet, zdrobnienie od ang. fanfic

Zbiór fanfików-miniatur (poniżej tysiąca słów) połączonych motywem przewodnim, stworzonych przez jednego lub wielu autorów.

W przypadku twórczości internetowej tym słowem bywają też określane spełniające podobne warunki formalne zbiory tekstów oryginalnych.
Kategorie: fanfiction, termin
Fikaton: Z połączenia słów „fanfik” i „maraton”

Literacka zabawa polegająca na tym, że grupa osób ma za zadanie napisać w określonym czasie krótki tekst (zazwyczaj fanfik) na podstawie warunków określonych w prompcie.

Odmianą fikatonu jest kink meme (z ang. kink – „perwersja” i meme – „mem”), w którym w warunkach określany jest pairing i motyw erotyczny. Kink meme początkowo wyróżniały się miejscem publikacji (komentarze na blogu) oraz tematyką erotyczną, obecnie granica pomiędzy nimi a innymi rodzajami fikatonów zaczyna się zacierać i nazwa jest używana raczej zwyczajowo.
Kategorie: fanfiction, termin
Flashback: Zobacz: Retrospekcja
Kategorie: anime/manga, słownik, termin
Fluff: Z ang. fluff – „puch”

Rodzaj fanfika mającego wywoływać w czytelniku ciepłe, pozytywne uczucia. Fabuła zazwyczaj ma mniejsze znaczenie, nastrój jest lekki i pogodny. Fanfiki tego rodzaju nie zawierają scen mogących budzić gwałtowne emocje, na przykład dramatycznych wydarzeń. Z reguły nie zawierają erotyki i koncentrują się na romantycznym aspekcie związku i bliskości.

W zupełnie innym znaczeniu określenie fluff jest używane w środowisku fanów RPG – oznacza ogół informacji o świecie danego systemu RPG, np. historii, kulturze etc. (w odróżnieniu od samej mechaniki gry, nazywanej crunch).
Kategorie: fanfiction, termin
Frenemy: Z połączenia ang. friend – „przyjaciel” i enemy – „wróg”

Słowo popularne w wielu fandomach, mające kilka częściowo nakładających się znaczeń.

1) Motyw fabularny polegający na tym, że dana postać z wroga staje się przyjacielem (zazwyczaj protagonisty).

2) Określenie sytuacji, w której jedna postać mimo deklarowanej i często okazywanej niechęci regularnie pomaga innej postaci.

3) Określenie sytuacji, w której dwie skłócone lub wrogie postacie zostają połączone wspólnym celem i zmuszone do wspólnego działania.
Kategorie: fandom, fanfiction, termin
Fusion: Zobacz: Crossover
Kategorie: fanfiction, termin
Gal game: Zobacz: Bishoujo game
Kategorie: anime/manga, termin
Galge: Zobacz: Bishoujo game
Kategorie: anime/manga, termin
Gekiga: Z jap. geki – „dramat” i ga – „obrazek, rysunek”

Określenie używane w stosunku do komiksów poruszających poważniejsze, dojrzalsze tematy i przeznaczonych dla dojrzałego widza. Powstało jako opozycja do terminu manga, oznaczającego w luźnym przekładzie „niepoważne rysunki”. Nie należy go mylić z seinen, odnoszącym się tylko do grupy docelowej, nie do tematyki.

Gekiga jako zapoczątkowany w drugiej połowie lat 50. dwudziestego wieku nurt początkowo obejmowała niemal wyłącznie komiks alternatywny, pozostający w dużej mierze poza oficjalnym mainstreamem mangowym, ze względu na poważną, często kontrowersyjną tematykę oraz brak szeroko pojętych elementów fanserwisowych, obliczonych na przyciągnięcie fanów. Obecnie ma ona dobrze ugruntowaną niszę (choć można dyskutować, na ile należące do niej publikacje zachowują ducha gekigi), zaś pewne jej wpływy można znaleźć także w wielu tytułach z głównego nurtu.
Kategorie: anime/manga, termin
Genderswap: Z ang. gender – „płeć” i swap – „zamiana”

W twórczości fanowskiej (fanfikach i fanartach) przedstawienie postaci kanonicznej jako osoby przeciwnej płci.

Tego określenia używa się zarówno w przypadku AU, w którym bohater lub bohaterowie od początku są przeciwnej płci, jak i w przypadku, gdy zmiana następuje w obrębie fabuły (por. używane w fandomie mangi i anime określenie gender bender).
Kategorie: fanfiction, termin
Girls' Love: Zobacz: Yuri
Kategorie: anime/manga, słownik, termin
Guro: Zobacz: Ero guro
Kategorie: anime/manga, termin
Harem: Schemat konstruowania obsady mangi lub anime, polegający na tym, że pojedynczy bohater płci męskiej jest otoczony przez co najmniej kilka bohaterek. Charakterystyczny w tym przypadku jest brak innych postaci męskich na pierwszym planie (wyjątek stanowi postać typu trap, która może wchodzić w skład haremu).

Granica między „haremówką” a tytułem, w którym postaci płci żeńskiej stanowią większość, jest płynna. Część fanów za pełnoprawny harem uważa tylko przypadki, w których wszystkie lub prawie wszystkie bohaterki są zainteresowane bohaterem romantycznie lub seksualnie. Według szerszej definicji bohaterki mogą towarzyszyć bohaterowi z innych powodów fabularnych, np. wspólnego celu.

Ważną cechą charakterystyczną, chociaż niemającą zastosowania we wszystkich przypadkach, jest podejście do romansu. W haremówkach często od początku zostaje wskazana „główna” bohaterka, jednak wątek romantyczny między nią a bohaterem pozostaje w zawieszeniu, w taki sposób, by nie uniemożliwiać potencjalnego rozwoju wątku romantycznego między bohaterem a jedną z pozostałych dziewcząt. W nowszych tytułach częściej niż w starszych zdarza się całkowity brak konkluzji – bohater do samego końca nie dokonuje jednoznacznego wyboru, ponieważ wymusiłoby to usunięcie z fabuły części bohaterek.

Battle harem (z ang. „harem bojowy”) to podgatunek tytułów haremowych, w którym ważnym aspektem są walki i wątki przygodowe – w odróżnieniu od typowego haremu, kojarzonego ze szkolną komedią romantyczną. Tytuły z tego gatunku zazwyczaj zawierają magię lub supermoce.

Reverse harem (z ang. „odwrócony harem”) to określenie tytułów, w których pojedyncza bohaterka jest otoczona przez co najmniej kilku bohaterów. Tego rodzaju schemat fabularny najczęściej można znaleźć w adaptacjach gier otome. Mangi shoujo oraz anime na ich podstawie, zawierające męski harem, wyróżniają się tym, że – w odróżnieniu od zwykłego haremu – niemal zawsze kończą się wyborem jednego z chłopaków.

Yuri harem to stosunkowo rzadki podgatunek, w którym centralną postacią otoczoną innymi dziewczętami jest dziewczyna. Nie należy go mylić z wątkami yuri obecnymi czasem w CGCT.
Kategorie: anime/manga, fandom, termin
Headcanon: Zobacz: Fanon
Kategorie: anime/manga, fandom, fanfiction, termin
Hentai: Mangi i anime zawierające treści pornograficzne. Warto zauważyć, że w tym znaczeniu termin jest stosowany na Zachodzie, podczas gdy w Japonii to słowo jest używane głównie w odniesieniu do osób i niemal wyłącznie w utworach popkulturowych (w praktycznym, potocznym japońskim trudno się z nim zetknąć). W przypadku mang i anime stosuje się klasyczne oznaczenia wiekowe "+18”, funkcjonuje także określenie seijin manga – „manga dla dorosłych”. Bardziej potocznie bywają używane terminy ero anime (lub adult animation) i ero manga.

W przypadku mang obok tytułów stricte pornograficznych istnieje całe spektrum tytułów zawierających sceny erotyczne, ale niekwalifikowanych do hentai (por. smut). Natomiast wśród serii telewizyjnych anime w ostatnich latach wyodrębniła się kategoria nazywana na Zachodzie borderline hentai („na granicy hentai"), czyli tytułów zawierających zdecydowanie więcej erotyki i nagości od typowej serii ecchi. Często niedwuznacznie sugerują one angażowanie się przez bohaterów w czynności seksualne, jednak kluczowe sceny i ujęcia pozostają poza kadrem.
Kategorie: anime/manga, termin
Hentai Game: Zobacz: Eroge
Kategorie: anime/manga, termin
Het: Skrót od „heteroseksualny”

Oznaczenie używane w wielu portalach gromadzących fanfiki w celu wyróżnienia tekstów zawierających heteroseksualne wątki romantyczne. Przeciwieństwo slasha.
Kategorie: fanfiction, termin
H-game: Zobacz: Eroge
Kategorie: anime/manga, termin
Hurt/Comfort fic: Z ang. hurt – „cierpienie” i comfort – „pociecha”

Rodzaj fanfiku w którym jedna z postaci cierpi (fizycznie lub psychicznie), natomiast druga ją pociesza, co pozwala na nawiązanie się pomiędzy nimi głębszej więzi.
Kategorie: fanfiction, termin
In Character: Zobacz: Out of Character
Kategorie: fanfiction, termin
Incest: Z ang. „kazirodztwo”

Rozpowszechnione w fandomie określenie mang i anime zawierających wątki kazirodcze. W odróżnieniu od tytułów zachodnich, w wielu przypadkach takie motywy traktowane są jako jeszcze jeden rodzaj fanserwisu i pokazywane w lekkim, komediowym świetle.
Kategorie: anime/manga, fandom, termin
Iyashikei: Z jap. „kojący, leczący”

Określenie mang i anime z gatunku okruchy życia, które na odbiorcę mają – zgodnie z nazwą – działać uspokajająco i kojąco. Tytuły takie nie powinny wywoływać silnych emocji, dlatego nie zawierają z reguły wyraźnie zarysowanych wątków romantycznych, nie koncentrują się także na komedii, chociaż na ogół zawierają elementy komediowe. Najczęściej wyróżnia je nastrojowość i lekko nostalgiczny klimat, w wielu przypadkach także ważnym wątkiem jest zachwyt nad pięknem świata i codzienności.

Gatunek ten można luźno wiązać z estetyką mono no aware, czyli zachwytem codziennymi rzeczami oraz świadomością melancholii przemijania.

Do klasycznych tytułów iyashikei jest zaliczany cykl Aria autorstwa Kozue Amano.
Kategorie: anime/manga, słownik, termin
Josei: Z jap. „kobieta”.

Tym terminem określa się grupę odbiorców czasopism mangowych – młode dorosłe kobiety. W zachodnim fandomie określenie josei stosowane jest do mang ukazujących się pierwotnie w czasopismach skierowanych do tej grupy; bywa także przenoszone na ich ekranizacje.

Podobnie jak seinen, shoujo i shounen, josei odnosi się wyłącznie do grupy docelowej czasopisma i nie definiuje charakteru ani gatunku mangi, jednak da się wskazać w nim pewne tendencje. Mangi josei najczęściej nie zawierają elementów fantastycznych i koncentrują się na wątkach obyczajowo‑romantycznych, zaś ich bohaterkami są raczej dorosłe kobiety niż nastolatki.
Kategorie: anime/manga, słownik, termin
Kanon: Ogół informacji o fabule, świecie, postaciach etc. danego utworu, pochodzących od autorów lub producentów.

Podstawą kanonu zazwyczaj jest oryginalny utwór (książka, film etc.) i zawarte w nim informacje. Z czasem kanon bywa rozszerzany na różne sposoby, zarówno przez samego autora, jak i inne upoważnione osoby, m.in. scenarzystów lub twórców gier adaptujących materiał źródłowy.

Do kanonu włączane są także informacje podawane przez autora dodatkowo, np. na prywatnej stronie internetowej lub w wywiadzie. Nie wlicza się do niego natomiast nieoficjalna twórczość fanowska (por. fanon).
Kategorie: anime/manga, fandom, fanfiction, termin
Kemonomimi: Z jap. kemono – „dzikie zwierzę” i mimi – „ucho”

W mangach i anime ogólne określenie postaci mających ludzki wygląd oraz zwierzęce (np. kocie, psie) uszy (często także inne zwierzęce elementy, np. ogony). Określeniem pokrewnym, używanym w fandomie zachodnim, jest anthro. W obu przypadkach zakres stosowania tego terminu jest dość płynny, ale na ogół przyjmuje się, że kemonomimi to postaci w pełni ludzkie ze zwierzęcymi „dodatkami”, natomiast jako anthro mogą być kwalifikowane także humanoidalne zwierzęta, np. takie, jak w seriach dla dzieci.
Kategorie: anime/manga, termin
Kidfic: Z ang. kid – „dziecko”

Rodzaj fanfika, w którym co najmniej jedna z kanonicznych postaci spodziewa się dziecka lub musi opiekować się dzieckiem, własnym lub cudzym. Obejmuje to także przypadki, gdy tym dzieckiem jest inna postać kanoniczna, odmłodzona np. za pomocą magii.

Tym samym terminem bywają określane fanfiki, których akcja rozgrywa się w czasach dzieciństwa bohaterów.
Kategorie: fanfiction, termin
Kink meme: Zobacz: Fikaton
Kategorie: fanfiction, termin
Kuudere: Zniekształcone ang. cool – „chłodny” oraz jap. dere dere – onomatopeja oznaczająca stan zauroczenia kimś.

Używane w Japonii oraz w fandomie zachodnim określenie typu postaci występujących w mangach i anime. Kuudere jest przynajmniej na pozór obojętna wobec całego świata, często oziębła emocjonalnie i może się wydawać pozbawiona uczuć. Zazwyczaj jest także małomówna i niechętnie wchodzi w interakcje z innymi. W odróżnieniu od tsundere, nie okazuje swojej niechęci w żywy, otwarty sposób. Nie zawsze też musi protagonistę traktować z niechęcią, jej chłód może się także brać po prostu z braku zainteresowania innymi.

Typ mający wiele cech wspólnych i często mylony z dandere.
Kategorie: anime/manga, termin
Lazy animation: Z ang. „leniwa animacja”

Zbiorcza nazwa technik mających na celu oszczędzanie na animacji. Do klasycznych przykładów lazy animation należy pokazywanie detalu otoczenia, gdy postaci rozmawiają (żeby nie animować ruchu ust), przesuwanie kamerą po dużym statycznym ujęciu tłumu (żeby wywołać wrażenie, że akcja dzieje się w ruchliwym miejscu), a podczas walk – nadużywanie zbliżeń i stop‑klatek oraz tzw. motion lines – kresek mających dawać złudzenie ruchu.

Oszczędność na elementach animacji i grafiki jest stałym elementem anime, zazwyczaj mających niezbyt wysoki budżet na produkcję. Metody oszczędzania zmieniają się jednak zależnie od możliwości technicznych – obecnie na przykład coraz częstsze jest wykorzystywanie niezbyt starannych modeli generowanych komputerowo, szczególnie do pokazywania pojazdów i innych konstrukcji technicznych.
Kategorie: anime/manga, termin
Lemon: Nazwa wywodzi się od hentai OAV Cream Lemon

Alternatywne, eufemistyczne określenie fanfików o charakterze mocno erotycznym (por. smut). Tym samym eufemizmem bywają określane zarówno hentai, jak i inne utwory (filmy, komiksy, opowiadania) pornograficzne.

Na wzór lemon zostało z czasem utworzone określenie lime, oznaczające fanfiki, w których sceny erotyczne są domyślnie obecne, ale nie zostają opisane.
Kategorie: anime/manga, fanfiction, termin
Light novel: Z ang. „lekka powieść”

Specyficzny dla Japonii typ beletrystyki, obejmujący powieści oraz opowiadania. Light novel z założenia kierowane są do młodzieży, chociaż w miarę rozwoju rynku pojawiły się także tytuły przeznaczone dla starszych odbiorców. Są zazwyczaj pisane prostym językiem (w przypadku trudniejszych znaków bywa dodawana furigana, ułatwiająca ich odczytanie), często posiłkują się też onomatopejami, analogicznymi do występujących w komiksach. Typowe light novel mają także okładki oraz ilustracje w stylu przypominającym mangi; zdarza się również, że ilustracje stanowią integralną część tekstu, np. przekazują niezbędne dla czytelnika informacje lub pokazują konkluzję jakiejś sceny. Podobnie jak mangi, większość light novel tworzy wielotomowe cykle.
Kategorie: anime/manga, termin
Lime: Zobacz: Lemon
Kategorie: fanfiction, termin
Live action: Używane w zachodnim fandomie zbiorcze określenie aktorskich adaptacji mang, anime i gier komputerowych. W samej Japonii funkcjonują terminy drama w przypadku seriali oraz jisshaeiga (dosłownie „film aktorski”) lub jissha w przypadku filmów – nie ma oddzielnych słów na produkcje będące adaptacjami mang lub anime.
Kategorie: anime/manga, termin
Loli: Skrót od „lolita”, określenia pochodzącego od tytułowej bohaterki powieści Vladimira Nabokova.

Używane w fandomie mangi i anime określenie postaci żeńskiej będącej dzieckiem (przed okresem pokwitania) lub wyglądającej jak dziecko.

Chociaż zdarza się, że to określenie używane jest w odniesieniu do każdej postaci spełniającej powyższe warunki, najczęściej stosuje się je w przypadkach, gdy taka postać może być postrzegana w kontekście fanserwisu lub erotyki. Oznacza to, że loli może być nazywana postać pojawiająca się w tytule haremowym, ale raczej nie postać w serii obyczajowej lub skierowanej do dzieci.

W zachodnim fandomie wyróżniany jest podtyp legal loli (z ang. „legalna loli”), to znaczy postaci żeńskiej, która ma wygląd dziecka, ale jest już dorosła lub też należy do nadprzyrodzonej długowiecznej rasy.

Zgodnie z obecnym prawem japońskim postaci o wyglądzie dziecka mogą pojawiać się w mangach i anime o charakterze erotycznym lub pornograficznym (hentai). Należy jednak pamiętać, że prawo niektórych krajów, w tym Polski, traktuje takie treści podobnie lub identycznie jak pornografię dziecięcą.

Loli jako typu postaci nie należy mylić z gothic lolita (skracane także do goth loli), będącym określeniem konkretnego nurtu w modzie oraz stylu ubierania.
Kategorie: anime/manga, termin
Lolicon: Zniekształcone ang. lolita complex – „kompleks Lolity”.

Określenie osoby, którą pociągają dziewczynki przed okresem dojrzewania. W zachodnim fandomie stosowane w odniesieniu do anime, mang i gier zawierających elementy fanserwisowe lub erotyczne z udziałem niedojrzałych (lub wyglądających na niedojrzałe) dziewcząt (por. loli).

Analogicznie shotacon (od shota complex – „kompleks na punkcie małych chłopców”) oznacza odpowiednio osobę, którą pociągają niedojrzali chłopcy, lub też anime i mangi zawierające elementy fanserwisu lub erotyki z udziałem niedojrzałych chłopców.
Kategorie: anime/manga, termin
Magical boy: Zobacz: Mahou shoujo
Kategorie: anime/manga, termin
Magical girl: Zobacz: Mahou shoujo
Kategorie: anime/manga, termin
Mahou shoujo: Z jap. „magiczna dziewczyna”

Bardzo szerokie określenie postaci żeńskich, które (najczęściej w toku fabuły) zyskują magiczną zdolność „przemiany” (zwykle wiążącej się ze zmianą ubrania, rzadziej wieku i wyglądu), często pozwalającą im na walkę ze złem. To właśnie „magiczna przemiana” jest w tej chwili cechą wyróżniającą mahou shoujo, ponieważ ze względu na długą historię i zróżnicowanie gatunku można w nim znaleźć najróżniejsze rozwiązania fabularne.

Chociaż początków odmiany mahou shoujo polegającej na walce ze złem należy szukać w nastawionym na fanserwis Cutey Honey, przez długi czas dominowały w nim tytuły dla dziewcząt (Czarodziejka z Księżyca). Obecnie flagową produkcją z tego nurtu jest cykl Precure. Z czasem zaczęły się też pojawiać mangi i anime kierowane do innych grup odbiorców, zawierające fanserwis (lub wręcz koncentrujące się na nim) albo też zwiększoną ilość pokazywanej bez zahamowań przemocy fizycznej lub psychicznej.

Wyodrębnionym z powyższej odmiany nurt obejmuje tytuły, w których bohaterki przemieniają się nie w celu pokonania wroga, ale (najczęściej) występów na scenie. Jego początki są bardzo stare (jednym z pierwszych przedstawicieli było Mahou no Tenshi Creamy Mami, obecnie jednak zyskał na popularności dzięki potencjałowi marketingowemu (np. cykl Pretty Rhythm).

Dawniej określenia mahou shoujo używano w przypadku serii obyczajowych lub komediowych opowiadających o dziewczętach obdarzonych magiczną mocą, żyjących wśród zwykłych ludzi. Obecnie ten gatunek jest jednak niemal całkowicie martwy.

Analogicznie określenia mahou shounen (magical boy, „magiczny chłopak”) używa się w przypadku postaci męskich spełniających powyższe warunki. Obecnie jednak praktycznie wszystkie serie wykorzystujące ten motyw traktują go komediowo lub wręcz parodystycznie.
Kategorie: anime/manga, termin
Mahou shounen: Zobacz: Mahou shoujo
Kategorie: anime/manga, termin
Manga: Ogólne określenie komiksu w Japonii oraz powszechnie używane na Zachodzie określenie komiksów stworzonych w Japonii i przez japońskich autorów. Podobnie jak w przypadku anime granica nie jest ostra – zdarzają się przypadki japońskich twórców publikujących swoje prace poza Japonią lub też (rzadko) cudzoziemców wydających komiksy w Japonii. Słowem używanym w Japonii, a obecnie także na Zachodzie, na określenie autora mang jest mangaka.

Obecnie funkcjonują liczne określenia pochodne od słowa „manga”, definiujące kraj pochodzenia lub sposób publikacji. Do najczęściej używanych należą manhwa (komiks koreański) i manhua (komiks chiński, w tym pochodzący z Tajwanu). Z kolei webmanga (webmanhwa etc.) to manga publikowana oryginalnie w internecie, w wersji elektronicznej.

OEL manga (z ang. original English‑language manga – „manga oryginalnie (wydana) w języku angielskim”) to zbiorcze określenie wszystkich komiksów naśladujących stylistykę kojarzoną z mangą, wydawanych w języku angielskim (inny będący w użyciu termin to amerimanga).
Kategorie: anime/manga, termin
Mangaka: Zobacz: Manga
Kategorie: anime/manga, termin
Manhua: Zobacz: Manga
Kategorie: anime/manga, termin
Manhwa: Zobacz: Manga
Kategorie: anime/manga, termin
Mech: Z ang. „mecha” – skrót od mechanical – „mechaniczny”

Zbiorcze określenie dużych, humanoidalnych w kształcie maszyn bojowych. Jest to motyw przewijający się w mangach i anime od bardzo dawna (za najstarszego przedstawiciela uważa się mangę Mitsuteru Yokoyamy Tetsujin 28‑go z 1956 r.), do rozkwitu gatunku przyczynił się jednak przede wszystkim Gou Nagai.

Obecnie jest to niezwykle zróżnicowany gatunek, w którym trudno o punkty wspólne. Jego popularność podsyca niegasnąca popularność kolejnych linii zabawek, w tym modeli do samodzielnego sklejania. Jednym z najbardziej rozpoznawalnych przedstawicieli jest cykl Gundam, reprezentujący typowe maszyny bojowe pilotowane przez znajdującego się w środku człowieka. Z kolei Macross wykorzystuje pomysł transformacji mecha w inny pojazd (w tym przypadku zazwyczaj kosmiczny myśliwiec). Wśród wariacji w obrębie gatunku są także mechy pilotowane przez więcej niż jedną osobę (w tym tworzone z łączących się i transformujących pojazdów) lub też sterowane zdalnie. Wśród wyróżnianych przez fanów licznych podgatunków warto wspomnieć o real robot (lub real mecha), w których twórcy stawiają na względny realizm i zgodność z prawami fizyki, oraz znajdującym się w opozycji do niego super robot.

Wbrew swojej nazwie nie wszystkie mechy muszą być mechaniczne. Na przestrzeni lat w obrębie gatunku pojawiły się liczne tytuły wprowadzające konstrukcje magiczno‑techniczne lub wręcz magiczne, a także mechy organiczne, wśród których najsłynniejszym przedstawicielem jest Neon Genesis Evangelion.

Cechą, która w oczach większości fanów definiuje mechy, jest ich rozmiar. Choć trudno o ostrą granicę, tradycyjnie do mechów nie zalicza się tzw. pancerzy wspomaganych (armored suits, power suits etc.), czyli wysokotechnicznych zbroi, z wyglądu często przypominających mechy, ale w rozmiarach niewiele przewyższających wzrost człowieka.

Określenie mecha w znaczeniu mechów‑pojazdów lub całego gatunku jest używane głównie na Zachodzie. W Japonii tym słowem nazywa się ogół wszelkich pojazdów i wyposażenia technicznego w danym tytule (często pracuje nad nimi odrębny zespół projektantów). Sam gatunek jest zazwyczaj określany robotto anime, nie ma natomiast zbiorczego słowa na wszystkie mechy – każdy tytuł stosuje tu własną terminologię.
Kategorie: anime/manga, termin
Meganekko: Z jap. megane – „okulary”, z żeńską końcówką -ko

Bohaterka mangi lub anime nosząca okulary. Jeden z licznych typów moé. Okulary mogą symbolizować poważny, dojrzały charakter i dobre wyniki w nauce (lub wysoką inteligencję). Bardzo często jednak okulary podkreślają nieporadność i łagodność meganekko, w wielu przypadkach mającej także cechy dojikko.
Kategorie: anime/manga, termin
Meido: Zniekształcone ang. „maid” – pokojówka

Jednym z popularnych fetyszów japońskiej popkultury i elementów fanserwisowych w mandze i anime jest postać meido – dziewczyny w stroju pokojówki, zazwyczaj składającym się z jednokolorowej (często czarnej) sukienki o różnej długości z obowiązkowym białym fartuszkiem i czepkiem lub opaską. Taka bohaterka może faktycznie pracować jako pokojówka, ale często bywa tylko kelnerką w tzw. meido cafe (kawiarni obsługiwanej przez dziewczęta w strojach meido), a zdarza się także, że jej strój nie ma żadnego związku z faktyczną rolą w fabule.
Kategorie: anime/manga, termin
Metafic: Rodzaj fanfika naruszającego tzw. czwartą ścianę, w którym postaci są świadome tego, że są bohaterami fanfiku, prowadzą rozmowy z autorem etc. Tego rodzaju fanfiki zazwyczaj mają charakter humorystyczny.
Kategorie: fanfiction, termin
Moé: Używany w Japonii slangowy termin oznaczający coś uroczego i niewinnego, a ogólniej – coś, co przyciąga uwagę i da się lubić. Najczęściej stosowany w odniesieniu do określonego typu postaci kobiecych w mangach i anime – naiwnych i pełnych słodyczy dziewcząt. Postaci określane tym słowem występują niemal wyłącznie w tytułach skierowanych do męskich odbiorców. Ponieważ takie bohaterki są zazwyczaj niezwykle wyidealizowane i mało realistyczne, w zachodnim fandomie funkcjonuje też zdecydowanie pejoratywne określenie moeblob.

Słowo moé pochodzi najprawdopodobniej od japońskiego moeru – „rozwijać się”, „pączkować”, acz tradycyjnie bywa kojarzone też z moeru w znaczeniu „płonąć”. Znak diakrytyczny nad e w wyrazie moé bywa często pomijany; oznacza on akcent w wymowie („mo‑E”, a nie „MO‑e”).
Kategorie: anime/manga, termin
Monster of the Week: Z ang. „potwór tygodnia”

W serialach, zarówno zachodnich jak i anime, „potworem tygodnia” nazywa się konstrukcję fabularną polegającą na obecności w każdym odcinku obowiązkowej walki z nowym przeciwnikiem. To samo określenie jest używane niezależnie od typu przeciwnika – może to być rzeczywiście nadprzyrodzony potwór lub demon, ale także mech lub ludzki przeciwnik.

W polskim fandomie bardzo długo było w użyciu określenie „niespodzianka tygodnia”, zaczerpnięte z serialu Yattaman.

W przypadku mangi i anime formuła „potwora tygodnia” jest bardzo charakterystyczna dla starszych tytułów przygodowych. Obecnie w czystej postaci pozostała głównie w seriach mahou shoujo i tytułach kierowanych do dzieci. Serie przeznaczone dla nastoletnich odbiorów miewają często fragmenty oparte na tej konstrukcji, szczególnie na wczesnym etapie rozwoju fabuły.
Kategorie: anime/manga, fanfiction, termin
Mpreg: Z ang. male pregnancy – „męska ciąża”

Określenie motywu fabularnego polegającego na tym, że postać męska zachodzi w ciążę. Pojawia się on czasem w twórczości oryginalnej, natomiast w fanfikach może występować jako podgatunek slasha.
Kategorie: fanfiction, termin
NEET: Z ang. Not in Education, Employment, or Training – "(osoba) niebędąca w trakcie kształcenia, niepracująca, niebędąca w trakcie treningu”

Wywodzące się z Wielkiej Brytanii, ale rozpowszechnione także w krajach anglosaskich i na Dalekim Wschodzie (Japonia, Korea) określenie osoby bezrobotnej, niepodejmującej kształcenia ani też prób znalezienia pracy. W warunkach japońskich taka osoba często może być także hikikomori.

Określenie NEET przeniknęło do japońskiej popkultury. Z założenia jest to określenie pejoratywne, szczególnie w ceniących kooperację i przydatność dla społeczeństwa krajach, takich jak Japonia. Dlatego w mangach lub anime bywa używane jako wyzwisko, jednak wśród otaku można spotkać NEET‑ów lub byłych NEET‑ów, zaś sam status NEET‑a bywa przydatny fabularnie, ponieważ bohater nie jest ograniczany przez szkołę lub pracę. Dlatego też w ostatnich latach przybywa tytułów, w których to zjawisko przedstawiane jest w świetle niemalże pozytywnym lub przynajmniej prezentowane jako dopuszczalny życiowy wybór.
Kategorie: anime/manga, termin
Next-Gen fic: Z ang. next generation – „następne pokolenie”

Rodzaj fanfika, w którym bohaterami są dzieci lub kolejne pokolenia potomków postaci kanonicznych. Terminu next‑gen fic używa się, jeśli bohaterowie są postaciami wymyślonymi przez autora fanfika lub zostali tylko wspomnieni w oryginale (zazwyczaj w epilogu), natomiast nie w przypadku, gdy odgrywają jakąś rolę w oryginalnym utworze.
Kategorie: fanfiction, termin
Non-con: Z ang. non‑consensual – „bez przyzwolenia drugiej strony”

Pojawiający się w fanfikach motyw fabularny polegający na wprowadzeniu sceny erotycznej rozgrywającej się bez zgody jednej ze stron, czyli opartej na gwałcie, często także z towarzyszeniem innej przemocy (por. dubcon).

Wiele stron gromadzących fanfiki wymaga od twórców wyraźnego oznaczenia tego rodzaju treści.
Kategorie: fanfiction, termin
NTR: Akronim jap. netorare, formy biernej od netoru – „odebrać komuś żonę (partnerkę, partnera)"

Pojawiający się w hentai schemat fabularny polegający na tym, że bohaterka zostaje uwiedziona lub przemocą zabrana przez innego mężczyznę, o czym wie lub dowiaduje się jej stały partner (mąż, chłopak).

Jako jeden z niewielu wśród licznych terminów związanych z hentai, NTR bywa stosowane szerzej, zwykle w żartobliwym lub ironicznym znaczeniu, na określenie sytuacji, w której bohaterka, o której względy stara się bohater, ostatecznie wybiera innego.
Kategorie: anime/manga, termin
OAD: Zobacz: OAV
Kategorie: anime/manga, termin
OAV: Japoński termin zaczerpnięty z angielskiego original video animation (OVA) lub original animated video (OAV), w obu przypadkach oznaczający anime dystrybuowane od razu na kasetach wideo (bez emisji telewizyjnej lub kinowej). Z czasem nazwa została przeniesiona także na tytuły rozpowszechniane na dyskach optycznych LD (LaserDisc), a następnie na płytach DVD i Blu‑ray. Obecnie coraz powszechniej używane jest też określenie OAD (original animation DVD).

Dawniej, przede wszystkim w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, wśród OAV dominowały krótkie adaptacje mang lub gier, rzadziej produkcje oryginalne, często charakteryzujące się większą ilością przemocy i treści erotycznych niż tytuły emitowane w telewizji. W tym formacie wydawano także dodatki do popularnych serii telewizyjnych: sequele, prequele i spin‑offy. Ponieważ cykl produkcyjny nie miał tak dużych ograniczeń czasowych jak w przypadku tytułów emitowanych w telewizji, zaś budżet często bywał wyższy niż budżet przeciętnego odcinka telewizyjnego, kojarzyły się z wyższą jakością animacji i większymi walorami wizualnymi.

Obecnie rola OAV znacznie się zmieniła. Serie oparte na oryginalnych scenariuszach praktycznie zanikły, zaś wśród adaptacji coraz rzadziej można znaleźć produkcje zamknięte fabularnie i mogące same w sobie reklamować dany tytuł. Najczęściej są to odcinki specjalne, uzupełniające serię anime lub ekranizujący wybrany epizod z mangi, ale przeznaczone wyłącznie dla widzów zaznajomionych z fabułą danego utworu. Często bywają dołączane do kolekcjonerskiej edycji kolejnego tomiku mangi (por. omake).
Kategorie: anime/manga, termin
OC: Zobacz: Original Character
Kategorie: fanfiction, termin
Odcinek specjalny: Określany także angielskim terminem special, spolszczanym do „specjal”.

Najczęściej tego terminu używa się w odniesieniu do dodatkowych odcinków anime, uzupełniających serię telewizyjną. Cechą wyróżniającą odcinki specjalne jest to, że zwykle nie są one samodzielne fabularnie i wymagają od widza znajomości świata i postaci. Obecnie niemal stałą praktyką jest dodawanie co najmniej jednego odcinka specjalnego do wydania płytowego serii telewizyjnej (por. omake); często bywają też one dodawane do wydań mangowych (wówczas zazwyczaj są traktowane jako OAV). Odcinki specjalne mogą być nieodróżnialne formą i długością od odcinka anime telewizyjnego lub mieć postać krótkich (najwyżej kilkuminutowych) miniaturek (por. picture drama) o charakterze komediowo‑parodystycznym.

Określenie „odcinek specjalny” ma także inne znaczenia. W przypadku długich serii telewizyjnych, emitowanych na wielu przestrzeni lat, są to odcinki dodatkowe, których akcja rozgrywa się poza głównym tokiem narracji i nie ma wpływu na wydarzenia w serialu. Najczęstszymi przypadkami są odcinki świąteczne, w których np. bohaterowie danej serii składają życzenia widzom, lub odcinki promujące film kinowy lub grę. Odcinkami specjalnymi nazywa się także anime będące tak naprawdę filmami telewizyjnymi powiązanymi z danym cyklem, emitowane w trakcie lub po zakończeniu emisji serii telewizyjnej. Wśród spotykanych rodzajów odcinków specjalnych powiązanych z cyklami warto wyróżnić crossovery.

Ostatnim znaczeniem tego terminu są krótkie animacje, zazwyczaj o długości nieprzekraczającej długości odcinka serii telewizyjnej, emitowane w telewizji. Do znanych przykładów należą anime powstałe w ramach projektu Young Animator Training Project.
Kategorie: anime/manga, termin
OEL manga: Zobacz: Manga
Kategorie: anime/manga, termin
Omake: Z jap. omake – coś dodatkowego. W ten sposób nazywane są wszelkie darmowe dodatki do kupowanych produktów, niezależnie od branży.

Jest to także każdy bonus dodawany do tomiku mangi lub płyty z anime. Może to być jakiś gadżet, ale także dodatkowy odcinek lub odcinki (zob. odcinek specjalny), inne materiały promocyjne (np. wywiady z twórcami) lub króciutki komiks.

W fanfikach omake jest używane jako określenie dodatkowych rozdziałów, zazwyczaj o treści humorystycznej i luźno związanych z osią fabuły, często pisanych za przyzwoleniem autora przez osoby trzecie.
Kategorie: anime/manga, fanfiction, słownik, termin
Omegaverse: Z ang. omega – w tym przypadku „samiec omega” w stadzie wilków – oraz universe – „świat”

Zespół motywów związanych z konstrukcją świata, wykorzystywanych w twórczości literackiej (przede wszystkim internetowej) przez różnych autorów. Wspólny pomysł opiera się na wprowadzeniu do społeczeństwa ludzkiego domniemanej hierarchii społecznej np. wilków, z osobnikami alfa, beta i omega. Zazwyczaj jest to uzupełnione założeniem, że osobniki beta są najpodobniejsze do „zwykłych” ludzi, natomiast osobniki omega mogą zachodzić w ciążę niezależnie od płci (por. mpreg).

Samo omegaversum nie narzuca w zasadzie gatunku, jednak jego charakterystyka sprawia, że osadzone w nim utwory zazwyczaj koncentrują się na erotyce, najczęściej w wydaniu homoseksualnym (por. slash, yaoi).

Na stronach gromadzących fanfiki i inne opowiadania omegaversum bywa także oznaczane Alfa/Beta/Omega.
Kategorie: fanfiction, termin
ONA: Z ang. original net animation – anime dystrybuowane pierwotnie w internecie, w odróżnieniu od serii telewizyjnej, filmu kinowego i OAV. Dawniej w tej postaci dystrybuowano praktycznie tylko serie o krótkich odcinkach, często będące dodatkiem do jakiegoś cyklu. Ze względu na (zazwyczaj) niski budżet ONA były kojarzone z niską jakością produkcji i animacji. Obecnie coraz częściej trafiają się pełnowymiarowe serie, niczym – poza sposobem dystrybucji – nieróżniące się od serii telewizyjnych, a często emitowane także (z opóźnieniem) w telewizji.

W odróżnieniu od OAV, które jest terminem ukutym w Japonii, ONA to termin rozpowszechniony na Zachodzie – w samej Japonii takie serie nazywa się raczej web anime.
Kategorie: anime/manga, termin
Oneshot: Z ang., dosłownie „pojedynczy strzał”.

Komiksowy odpowiednik opowiadania – komiks składający się zazwyczaj z jednego rozdziału (lub rozdziału z krótkim epilogiem), opowiadający zamkniętą fabularnie historię. Oneshoty zazwyczaj nie są wydawane jako samodzielne pozycje, tylko w ramach antologii (jednego lub wielu autorów). Zdarza się także, że są publikowane tylko w czasopiśmie.
Kategorie: anime/manga, termin
OOC: Zobacz: Out of Character
Kategorie: anime/manga, fanfiction, termin
Opening: W fandomie przyjęło się w ten sposób nazywać czołówkę danego anime, czyli piosenkę wraz z towarzyszącą jej animacją. Określenie „opening” jest też często przenoszone na sam utwór muzyczny; popularnie mówi się, że taka i taka piosenka jest openingiem takiego i takiego anime.
Kategorie: anime/manga, termin
Original Character: Z ang. original character – „postać oryginalna”

Ogólne określenie wszystkich przypadków, w których autor wprowadza do fabuły fanfika jako jednego z głównych bohaterów stworzoną przez siebie postać.

Niekiedy stosuje się bardziej szczegółowe określenia: OFC (z ang. original female character – „oryginalna postać kobieca”) i OMC (z ang. original male character – „oryginalna postać męska”).

Szczególnym typem OC jest self‑insertion.
Kategorie: fanfiction, termin
OST: Z ang. original soundtrack lub official soundtrack.

Popularnie używane w fandomie określenie całości ścieżki dźwiękowej (czyli wszystkich kompozycji muzycznych) danego anime lub płyty ze ścieżką dźwiękową. Ponieważ piosenki w czołówce i przy napisach końcowych mają bardzo często innych kompozytorów i wykonawców niż podkład dźwiękowy w samym anime, zazwyczaj są one wydawane jako oddzielne single, zaś na zbiorczej płycie ze ścieżką dźwiękową znajdują się najwyżej w wersji skróconej (tzw. wersji telewizyjnej).

Podobnym terminem, używanym także w Japonii, jest BGM (z ang. background music).
Kategorie: anime/manga, termin
Otaku: Z jap., określenie osoby obsesyjnie czymś zainteresowanej, maniaka danego (dowolnego) hobby lub danej tematyki. W Japonii oryginalnie miało wydźwięk bardzo mocno negatywny lub wręcz obraźliwy, z czasem zostało jednak wchłonięte przez popkulturę i obecnie nie brakuje jej wytworów – w szczególności mang i anime – przedstawiających otaku w pozytywnym świetle.

W fandomie zachodnim określenie otaku jednoznacznie odnosi się do fanów mangi i anime i przez samych zainteresowanych jest traktowane jako neutralne lub zdecydowanie pozytywne.
Kategorie: anime/manga, słownik, termin
Otome game: Z jap. otome – starośw. „panna, dziewczyna” i ang. game – „gra”

Ogólne określenie kierowanych do dziewcząt i kobiet japońskich gier komputerowych, zazwyczaj zawierający wątki romantyczne. Większość z nich stanowią symulatory randek w formie visual novel.
Kategorie: anime/manga, termin
Out of Character: Z ang. „niezgodnie z charakterem”

Używane w wielu fandomach w przypadku filmów, seriali, książek etc. określenie zachowania postaci kontrastującego w nieuzasadniony i nielogiczny sposób z jej wcześniejszym zachowaniem.

W przypadku fanfików są to elementy charakteru postaci odbiegające od kanonu w istotnym stopniu i w sposób, który nie znajduje uzasadnienia w oryginalnym utworze.

Przeciwieństwem Out of Character w fanfikach jest In Character (z ang. „zgodnie z charakterem”), czyli zachowanie kanonicznych cech charakteru danej postaci lub rozwinięcie ich o cechy do nich pasujące.
Kategorie: anime/manga, fanfiction, termin
Pairing: Z ang. „para”

Używane w wielu fandomach oraz w środowisku twórców fanfiction określenie pary – dwójki bohaterów połączonych więzią romantyczną.

Pairing kanoniczny to para, którą w oryginalnym utworze łączy (lub też łączyła) faktyczna więź romantyczna (por. kanon). Z kolei pairing niekanoniczny może obejmować wszystkie domniemane i wyimaginowane romanse, na zasadzie „jak pięknie by było, gdyby X i Y zostali parą”.

One True Pairing (OTP – z ang. „jedyna prawdziwa para”) to pairing z danego utworu, który zyskał największą popularność wśród fanów. Nie jest równoznaczny z pairingiem kanonicznym – czasem mogą się one pokrywać, często jednak fani uznają, że bardziej odpowiadałby im wątek romantyczny poprowadzony pomiędzy innymi postaciami. W praktyce OTP bywa używane w wielu fandomach jako podkreślenie prywatnej preferencji mówiącego (por. shipping).

Wartym wyróżnienia podgatunkiem pairingów niekanonicznych są slash i femslash.
Kategorie: fandom, fanfiction, termin
Panchira: Zobacz: Pantsu
Kategorie: anime/manga, słownik, termin
Pantsu: Używane w Japonii zniekształcone ang. panties – damskie majtki.

Słowo bardzo często używane w fandomie, ponieważ fanserwis polegający na pokazywaniu damskiej bielizny (szczególnie majtek) jest stałym elementem wielu mang i anime, w szczególności ecchi.

Tytuły koncentrujące się na takim fanserwisie są w zachodnim fandomie określane terminem panchira (w Japonii to słowo oznacza fetysz polegający na przelotnym widoku bielizny, np. z powodu podwianej spódnicy).
Kategorie: anime/manga, słownik, termin
Picture drama: Rodzaj odcinka specjalnego, najczęściej dodawanego do płytowego wydania serii anime jako omake. Wyróżnia go całkowity lub niemal całkowity brak animacji – na obraz składają się nieruchome ilustracje, na których tle bywają przesuwane również nieruchome sylwetki bohaterów.

Takie odcinki mają zazwyczaj – niezależnie od klimatu głównej serii – charakter komediowy, często przedstawiają też postaci w stylu super‑deformed. Ich długość nie przekracza zwykle kilku minut.
Kategorie: anime/manga, termin
Plot hole: Z ang. „dziura w fabule”

Dziura fabularna to określenie każdej zauważalnej niekonsekwencji w prowadzeniu fabuły lub założeniach świata, np. znalezienie się postaci w miejscu, gdzie zgodnie z fabułą nie powinna w tym momencie być, działanie sił nadprzyrodzonych lub maszyn w sposób sprzeczny z wcześniej opisywaną mechaniką etc.
Kategorie: anime/manga, fanfiction, termin
Podfic: Z połączenia słów „podcast” i „fanfic”

Fanfik mający postać nagrania audio, udostępnianego w internecie. Może to być po prostu czytanie tekstu przez jedną osobę (niekoniecznie autora) lub rodzaj amatorskiego słuchowiska, w którym poszczególne role są odgrywane przez różne osoby.

Obecnie podfic zaczyna być wyróżniany jako odrębny typ fanfików, ponieważ powstają utwory pierwotnie udostępniane właśnie w takiej formie.
Kategorie: fanfiction, termin
Point of View: Z ang. „punkt widzenia”

Oznaczenie wykorzystywane przez autorów fanfików lub strony gromadzące fanfiki, wskazujące postać, z której punktu widzenia czytelnik śledzi fabułę. Może to oznaczać zarówno narrację pierwszoosobową, jak i mowę pozornie zależną.
Kategorie: fanfiction, termin
Porn without plot: Zobacz: PWP
Kategorie: fanfiction, termin
Portal fantasy: Zobacz: Isekai
Kategorie: anime/manga, termin
POV: Zobacz: Point of View
Kategorie: fanfiction, termin
Prequel: Utwór (film, komiks, utwór literacki) należący do cyklu i ukazujący wydarzenia wcześniejsze niż poprzednia (główna) pozycja w tym cyklu.

Dla przykładu: film X możemy nazwać prequelem filmu Y, jeśli akcja filmu X rozgrywa się chronologicznie wcześniej niż akcja filmu Y, ale premiera filmu X miała miejsce po premierze filmu Y (por. sequel).
Kategorie: anime/manga, fanfiction, termin
Projekt multimedialny: Projekt multimedialny (ang. multimedia project, jap. media mix) to łączne określenie powiązanych fabularnie tytułów obejmujących różne media – np. mangi, seriale (w tym anime), light novel, ale także widowiska sceniczne, piosenki, słuchowiska etc.

Chociaż definicja pod wieloma względami pokrywa się z definicją expanded universe, są to terminy odrębne. Expanded universe z reguły wyrasta z pojedynczego tytułu (książki, serialu, filmu), rozszerzanego następnie o dalsze części wykorzystujące różne media. Projekt multimedialny od początku jest zaplanowany w taki sposób, by poszczególne jego części uzupełniały się fabularnie – aby poznać całą historię, odbiorca powinien sięgnąć po nie wszystkie. To właśnie sprawia, że pojawiające się w ostatnich latach seriale anime, będące częściami projektów multimedialnych, zazwyczaj sprawiają wrażenie niekompletnych lub hermetycznych.
Kategorie: anime/manga, termin
Prompt: W środowisku twórców internetowych zaproponowana inspiracja tekstu. Prompt może mieć np. postać słowa lub zdania, obrazu, motywu muzycznego. Często wykorzystywany w fikatonach i innych zabawach literackich.
Kategorie: fanfiction, termin
PWP: Skrót rozwijany jako ang. porn without plot („porno bez fabuły”) lub Plot? What plot? („Fabuła? Jaka fabuła?”)

Określenie tekstów publikowanych w internecie, zazwyczaj fanfików, o charakterze czysto pornograficznym, w których fabuła odgrywa niewielką rolę lub też które są całkowicie pozbawione fabuły i składają się tylko z opisu sceny lub scen erotycznych.
Kategorie: fanfiction, termin
Real Mecha: Zobacz: Mech
Kategorie: anime/manga, termin
Real Person Fiction: Zobacz: Fanfiction
Kategorie: fanfiction, termin
Recap: Z ang. „streszczenie”.

Odcinek lub fragment odcinka anime składający się w przeważającej części lub wyłącznie z fragmentów odcinków wcześniejszych, streszczający ich fabułę. Odcinki recapowe pojawiają się zazwyczaj wtedy, gdy harmonogram prac nad serią anime ulega opóźnieniu i nie udaje się skończyć kolejnego odcinka do czasu planowanej emisji. W dłuższych seriach zdarzają się zaplanowane odcinki recapowe, w krótszych niemal zawsze ich obecność oznacza trudności produkcyjne.

Odcinek recapowy z reguły można pominąć, ponieważ nie zawiera nowego materiału lub też nowy materiał (np. komentarz którejś z postaci, towarzyszący obrazowi) nie wnosi praktycznie niczego do wiedzy o fabule i świecie przedstawionym.
Kategorie: anime/manga, termin
Recursive fic: Z ang. recursive – „rekurencyjny”

Fanfik wykorzystujący jako kanoniczną podstawę inny fanfik.
Kategorie: fanfiction, termin
Redemption fic: Z ang. redemption – „odkupienie”

Rodzaj fanfika, poświęconego postaci negatywnej, kanonicznej lub z innego fanfika (por. recursive fic), i pisany z jej punktu widzenia, w którym ma ona szanse zrehabilitować się lub odkupić wyrządzone zło.
Kategorie: fanfiction, termin
Retcon: Z ang. retroactive continuity – „wsteczna ciągłość”

Zabieg polegający na dodaniu nowych informacji, które uzupełniają lub modyfikują wcześniejsze fakty lub założenia fabularne.

Najczęstszym przypadkiem retconu jest sytuacja, gdy twórca (autor, scenarzysta) poniewczasie zdaje sobie sprawę z istnienia dziury fabularnej i wprowadza informacje, które mają wyjaśnić lub usunąć wcześniejszą niekonsekwencję. Może to być także zabieg celowo zmieniający wcześniejsze założenia, które z tych lub innych powodów przestają pasować do dalszej części planowanej fabuły.

O ile sam w sobie ten zabieg jest całkowicie neutralny i należy do arsenału narzędzi twórczych, jego nadużywanie lub nieumiejętne używanie jest zazwyczaj uważane za poważną wadę fabularną.
Kategorie: anime/manga, fanfiction, termin
Retrospekcja: Wplecione w bieżącą narrację filmu, komiksu lub książki sceny z przeszłości, często prezentowane jako wspomnienia kogoś z bohaterów. Retrospekcje mają różną postać, od pojedynczych scen lub kadrów, do dłuższych epizodów i wątków. Przez twórców mang i (w szczególności) anime bywają nadużywane w celu odwleczenia momentu kulminacyjnego; dlatego też są często stereotypowo znielubiane przez fanów.
Kategorie: anime/manga, fanfiction, termin
Reverse harem: Zobacz: Harem
Kategorie: anime/manga, termin
Reverse isekai: Zobacz: Isekai
Kategorie: anime/manga, termin
Sakuga: Z jap. „rysowanie obrazów”

Używane w japońskiej animacji i rozpowszechnione w zachodnim fandomie określenie sekwencji charakteryzujących się znacznie lepszą od przeciętnej dla danego tytułu animacją. Sekwencje takie często pojawiają się w istotnych fabularnie momentach, których efektowność twórcy chcą podkreślić.

Sakuga to określenie stosowane w odniesieniu do poszczególnych scen lub sekwencji, ale nie animacji lub wrażeń wizualnych jako całości – kolokwialnie można powiedzieć, że w danym anime jest dużo sakugi. Nie definiuje ono także jakości innych elementów danego tytułu, np. fabuły.
Kategorie: anime/manga, termin
SD: Zobacz: Super-deformed
Kategorie: anime/manga, termin
Seinen: Z jap. „młodzieniec”.

Tym terminem określa się grupę odbiorców czasopism mangowych – młodych dorosłych mężczyzn. W zachodnim fandomie określenie seinen stosowane jest do mang ukazujących się pierwotnie w czasopismach skierowanych do tej grupy; bywa także przenoszone na ich ekranizacje.

Podobnie jak josei, shoujo i shounen, seinen odnosi się wyłącznie do grupy docelowej czasopisma i nie definiuje charakteru ani gatunku mangi. Mangi seinen mogą być niezwykle zróżnicowane – zaliczają się do nich z jednej strony tytuły przygodowe lub sensacyjne, z dużą ilością przemocy, a z drugiej – pogodne opowieści o moé dziewczętach.

O ile mangi shoujo i josei to komiksowy odpowiednik „babskiej literatury”, czasopisma shounen i seinen są w praktyce często kierowane nie tyle do męskich odbiorców, ile do odbiorców obu płci, stąd ich zróżnicowanie jeśli chodzi o podejmowaną tematykę i stylistykę jest o wiele większe.
Kategorie: anime/manga, słownik, termin
Seiyuu: Japońskie słowo oznaczające aktora głosowego; w zachodnim fandomie używane na określenie japońskich aktorów głosowych.

Chociaż w zachodnim fandomie seiyuu są najczęściej kojarzeni z rolami w anime, udzielają oni głosu także bohaterom gier i słuchowisk (por. drama CD), dubbingują zagraniczne filmy i seriale aktorskie, a także pracują jako narratorzy. Obecnie, ze względu na rosnącą multimedialność projektów i coraz większe znaczenie działań promocyjnych, wielu seiyuu występuje także na estradzie jako specyficzna podgrupa idolów i idolek.
Kategorie: anime/manga, słownik, termin
Seme: Z jap. „atakować”

W yaoi określenie partnera przyjmującego podczas stosunku rolę męską. Występuje ono tylko w mangach i kontekście popkulturowym, termin slangowy używany w japońskich środowiskach homoseksualnych to tachi.

Stereotypowy seme, zwłaszcza w starszych tytułach, jest wyższy od swojego partnera (por. uke), często także mocniej zbudowany i bardziej męski z wyglądu, zaś w związku pełni rolę zdecydowanie dominującą. W tytułach nowszych taki podział ról bardzo często jest całkowicie zatarty lub wręcz odwrócony.
Kategorie: anime/manga, termin
Sequel: Utwór (film, komiks, utwór literacki) należący do cyklu i ukazujący wydarzenia późniejsze niż poprzednia (główna) pozycja w tym cyklu.

Dla przykładu: film X możemy nazwać sequelem filmu Y, jeśli akcja filmu X rozgrywa się chronologicznie później niż akcja filmu Y, a premiera filmu X miała miejsce po premierze filmu Y (por. prequel).
Kategorie: anime/manga, fanfiction, termin
Shipping: Etymologia niejasna, najprawdopodobniej z ang. relationship – „relacja (międzyludzka)" lub worshipping – „czczenie, wielbienie”. Także w spolszczonej formie: szip, shipować lub szipować.

Rozpowszechnione w wielu fandomach określenie, oznaczające aktywne zainteresowanie danym związkiem romantycznym i jego pełną akceptację. Może to być związek mający charakter kanoniczny lub w całości wymyślony przez fanów; pomiędzy osobami dowolnej płci.

Zwyczajowo terminem shipping nazywa się także wszelką działalność fanowską, taką jak tworzenie fanfików i fanartów, ale także uczestnictwo w internetowych dyskusjach.

Ze względu na (wtórne) skojarzenie z ang. ship – „statek”, shipping obrósł słownictwem związanym z marynistyką. Jeśli np. dany pairing staje się kanonicznie niemożliwy, mowa jest (w wolnym tłumaczeniu) o „tonącym statku”, zaś wydarzenie, które (potencjalnie) mogłoby zbliżyć do siebie dwójkę bohaterów określane jest jako „wypłynięcie statku”.
Kategorie: anime/manga, fandom, fanfiction, termin
Shotacon: Zobacz: Lolicon
Kategorie: anime/manga, termin
Shoujo: Z jap. „dziewczyna”.

Tym terminem określa się grupę odbiorców czasopism mangowych – nastoletnie dziewczęta. W zachodnim fandomie określenie shoujo stosowane jest do mang ukazujących się pierwotnie w czasopismach skierowanych do tej grupy; bywa także przenoszone na ich ekranizacje.

Podobnie jak seinen, josei i shounen, shoujo odnosi się wyłącznie do grupy docelowej czasopisma i nie definiuje charakteru ani gatunku mangi, jednak da się wskazać w nim pewne tendencje. Bohaterkami mang shoujo są najczęściej dziewczęta nastoletnie, zaś fabuła zwykle koncentruje się na wątkach romantycznych.
Kategorie: anime/manga, słownik, termin
Shoujo-ai: Zobacz: Yuri
Kategorie: anime/manga, słownik, termin
Shounen: Z jap. „chłopiec”.

Tym terminem określa się grupę odbiorców czasopism mangowych – nastoletnich chłopców. W zachodnim fandomie określenie shounen stosowane jest do mang ukazujących się pierwotnie w czasopismach skierowanych do tej grupy; bywa także przenoszone na ich ekranizacje.

Podobnie jak josei, shoujo i seinen, shounen odnosi się wyłącznie do grupy docelowej czasopisma i nie definiuje charakteru ani gatunku mangi. Wśród tytułów zaliczanych do shounen można znaleźć zarówno tytuły przygodowe, jak i romanse, choć te ostatnie, w odróżnieniu od romansów shoujo, mają zazwyczaj męskiego bohatera, często otoczonego grupą dziewcząt (por. harem).

O ile mangi shoujo i josei to komiksowy odpowiednik „babskiej literatury”, czasopisma shounen i seinen są w praktyce często kierowane nie tyle do męskich odbiorców, ile do odbiorców obu płci, stąd ich zróżnicowanie jeśli chodzi o podejmowaną tematykę i stylistykę jest o wiele większe.
Kategorie: anime/manga, słownik, termin
Shounen-ai: Zobacz: Yaoi
Kategorie: anime/manga, słownik, termin
Siscon: Zniekształcone ang. sister complex – „kompleks siostry”.

Określenie osoby mającej obsesję na punkcie swojej siostry. W odróżnieniu od loliconu, nie musi chodzić o fascynację na tle romantycznym lub erotycznym, może to także być zbyt daleko posunięta nadopiekuńczość, nadmierny podziw etc. Angielski źródłosłów sprawia, że – w odróżnieniu od form japońskich – termin siscon może dotyczyć obsesji na punkcie zarówno starszej, jak i młodszej siostry. W zachodnim fandomie określenie może być także stosowane w odniesieniu do anime, mang i gier zawierających tego rodzaju wątki lub fanserwis.

Analogicznym określeniem w przypadku obsesji na punkcie brata jest brocon, z ang. brother complex – „kompleks brata”).
Kategorie: anime/manga, termin
Skanlacja: Z ang. scan – „skan” i translation – „tłumaczenie”.

Tworzone przez fanów tłumaczenia komiksów, wykorzystujące zeskanowane strony wydań oryginalnych. Podobnie jak fansuby, skanlacje są nielegalne, niezależnie od istniejących w danym kraju licencji.
Kategorie: anime/manga, termin
Slash: Od ang. nazwy ukośnika (/), używanego w wielu portalach internetowych w opisach fanfików i innych tekstów literackich do oznaczenia występujących w danym tekście wątków romantycznych lub erotycznych (np. X/Y oznacza wątek romantyczny między X i Y).

Gatunek internetowej twórczości literackiej, koncentrujący się na romantycznych lub erotycznych związkach osób tej samej płci. Uważa się, że slash wywodzi się z fanfików do cyklu Star Trek i początkowo był używany wyłącznie w przypadku twórczości fanowskiej, na określenie tekstów zawierających wątek romantyczny pomiędzy dwoma postaciami tej samej płci, które w oryginale nie miały orientacji homoseksualnej. Obecnie jest stosowany o wiele szerzej i może określać dowolny tekst, w którym występuje para homoseksualna.

W zależności od fandomu slash może oznaczać wszystkie związki homoseksualne lub tylko związki męsko‑męskie (por. femslash).

Any Two Guys (ATG, z ang – „dowolna para facetów”) to podgatunek slasha, w którego fabule można umieścić bez szkody dla opowiadanej historii dowolną parę bohaterów danego utworu. Tego rodzaju fanfiki mają zazwyczaj charakter erotyczny lub wręcz pornograficzny.
Kategorie: fandom, fanfiction, termin
Slave fic: Z ang. slave – „niewolnik”

Rodzaj fanfika zawierający motyw niewolnictwa, zazwyczaj polegający na tym, że jedna z postaci kanonicznych staje się niewolnikiem lub musi udawać niewolnika.
Kategorie: fanfiction, termin
Smut: W brytyjskim angielskim slangowe określenie treści kontrowersyjnych, zazwyczaj (chociaż niewyłącznie) ze względu na erotyczny charakter

Określenie używane w stosunku do literatury (w tym fanfików) oraz komiksów zawierających dużą ilość treści erotycznych, ale niezaliczanych jeszcze do pornografii. W praktyce zakres jego stosowania, w szczególności w przypadku twórczości fanowskiej, jest bardzo szeroki i nieostry, można jednak przyjąć ogólnie, że tym terminem będą oznaczane utwory, w których treści erotyczne są istotnym (lub wręcz głównym) elementem fabuły.

Chociaż nie potwierdzają tego żadne definicje, można zaobserwować, że zwyczajowo smut jest określeniem stosowanym do literatury i komiksów kierowanych do kobiet, czyli np. do tytułów josei, ale nie borderline hentai.
Kategorie: anime/manga, fandom, fanfiction, termin
Special: Zobacz: Odcinek specjalny
Kategorie: anime/manga, termin
Spin-off: Utwór (film, komiks, utwór literacki) powiązany z innym utworem (lub cyklem), ale niezależny od głównej osi fabuły.

Najczęstsze przykłady spin‑offów to utwory, w których głównym bohaterem jest postać drugoplanowa lub epizodyczna z głównego tytułu lub rozwijające wątek, o którym w głównym tytule była tylko wzmianka. Granice między spin‑offem a sequelem lub prequelem nie są ostre, najczęściej jednak o spin‑offie mówimy, gdy znajomość jego fabuły nie jest bezpośrednio potrzebna do zrozumienia świata lub fabuły głównego tytułu.
Kategorie: anime/manga, fanfiction, termin
Spoiler: Z ang. „spoil the fun” – psuć zabawę, czasem spolszczane do „spojler”.

Informacja zdradzająca istotne elementy fabuły, mogąca popsuć przyjemność oglądania lub czytania osobie nieznającej danej pozycji. Fandomowa etykieta zakłada, że spoilery w internetowych wypowiedziach należy ukrywać za pomocą stosownych opcji formatowania lub też uprzedzać o ich obecności, tak by czytelnicy mogli sami zdecydować, czy chcą się z nimi zapoznać.
Kategorie: anime/manga, fandom, fanfiction, termin
Super Robo: Zobacz: Mech
Kategorie: anime/manga, termin
Super-deformed: Z ang. „superdeformacja”, skracane do SD (spolszczenie: SD‑ek, SD‑eczek).

Często używany efekt rysunkowy w anime i mangach, polegający na zniekształceniu rysunku postaci (zazwyczaj powiększeniu jakiejś części ciała, zdeformowaniu), zwykle połączony z uproszczeniem kreski. Zazwyczaj wykorzystywany jest w celach komediowych, do oddania skrajnych emocji bohaterów. Zdarzają się także anime – najczęściej będące odcinkami specjalnymi lub spin‑offami, które prezentują w tym stylu bohaterów jakiegoś, często poważnego, tytułu.

Ponieważ postaci w stylu super‑deformed, z krótkimi kończynami i karykaturalnie powiększoną głową, kojarzą się z małymi dziećmi, często używanym określeniem bywa też chibi (z jap. „mała, niska osoba”).
Kategorie: anime/manga, termin
Trap: Z ang. „pułapka”

Rozpowszechnione w zachodnim fandomie mangi i anime określenie postaci męskiej, która ubiera się i zachowuje się jak dziewczyna. Kluczową cechą takiej postaci jest całkowite złudzenie – prawdziwa płeć trapa ma stanowić zaskoczenie dla innych postaci, a przede wszystkim dla odbiorcy. Chociaż bohaterowie tego typu mogą pojawiać się praktycznie w każdym gatunku, związany z nimi fanserwis występuje częściej w tytułach skierowanych do męskich odbiorców, zaś erotyka z ich udziałem jest domeną raczej hentai (jako wyspecjalizowany podgatunek) niż yaoi.

W Japonii to określenie nie jest stosowane. Postaci tego typu (podobnie jak postaci będące chłopcami o delikatnej, dziewczęcej urodzie) są zazwyczaj określane otokonoko. Jest to gra słów, wykorzystująca otokonoko w znaczeniu „mały chłopiec, dziecko” i zastępująca ko znakiem oznaczającym „córkę”.

Reverse trap to postać żeńska, ubierająca się i zachowująca się jak chłopak.
Kategorie: anime/manga, termin
Troll fic: Od slangowego określenia „trollowanie”

Rodzaj fanfika stworzony specjalnie w celu sprowokowania lub zirytowania jakiejś grupy fanów, zazwyczaj poprzez wprowadzanie celowo absurdalnych motywów fabularnych. Często bywa także pisany naumyślnie nieudolnym stylem, z błędami gramatycznymi i ortograficznymi. Nie należy go mylić z crack fikiem.
Kategorie: fanfiction, termin
Tsundere: Z jap. tsun tsun – onomatopeja oznaczająca reakcję odrazy oraz dere dere – onomatopeja oznaczająca stan zauroczenia kimś.

Używane w Japonii oraz w fandomie zachodnim określenie typu postaci występujących w mangach i anime. Tsundere ma charakter porywczy i początkowo odnosi się do osoby, która jej się podoba, szorstko, lekceważąco lub wręcz nieuprzejmie, z czasem jednak mięknie lub przynajmniej zaczyna okazywać chwile słabości. Oryginalnie tym terminem określano postaci żeńskie, przede wszystkim pojawiające się w tytułach haremowych, gdzie wyraziste zróżnicowanie bohaterek jest warunkiem koniecznym. Obecnie bywa także – zazwyczaj żartobliwie – używane w odniesieniu do postaci męskich.
Kategorie: anime/manga, termin
Tyłówka: Zobacz: Ending
Kategorie: anime/manga, termin
Uke: Z jap. „przyjmować” lub „bierny”

W yaoi określenie partnera przyjmującego podczas stosunku rolę kobiecą. Występuje ono tylko w mangach i kontekście popkulturowym, termin slangowy używany w japońskich środowiskach homoseksualnych to neko.

Stereotypowy uke, zwłaszcza w starszych tytułach, jest niższy od swojego partnera (por. seme), często także drobniej zbudowany i androgyniczny lub niemal kobiecy z wyglądu, zaś w związku jest podporządkowany partnerowi. W tytułach nowszych taki podział ról bardzo często jest całkowicie zatarty lub wręcz odwrócony.
Kategorie: anime/manga, termin
Vanilla: Z ang. vanilla – „wanilia”, jako najbardziej podstawowy i pospolity smak lodów

Szeroko używane w internecie slangowe określenie „zwyczajności”, w szczególności (chociaż nie wyłącznie) w odniesieniu do treści erotycznych. W przypadku utworów o charakterze pornograficznym lub erotycznym (por. hentai, smut) vanilla oznacza zwykle seks za zgodą obu stron (por. dubcon i non‑con), bez gadżetów erotycznych etc.
Kategorie: anime/manga, fandom, fanfiction, termin
Visual novel: Z ang. visual novel – powieść wizualna.

Rodzaj gry komputerowej charakteryzujący się statyczną lub niemal statyczną grafiką, dużą ilością tekstu oraz ograniczonymi możliwościami interakcji. Tytuły z większym budżetem często zawierają dopasowaną do scen muzykę i udźwiękowienie – najczęściej dialogi pomiędzy postaciami i odgłosy tła.

Visual novel jest swoistą forma przejściową pomiędzy grą a powieścią – gracz czyta długie teksty, którym towarzyszy statyczna grafika (często w stylu kojarzonym z anime), zaś od czasu do czasu może dokonywać wyboru wpływającego na dalszy kierunek fabuły – wiele visual novel zawiera zróżnicowane historie, oddzielające się w pewnym momencie od głównej, wspólnej części fabuły. Są one często niezależne od siebie lub wzajemnie się wykluczające i określane mianem „ścieżek”. Istnieją również visual novel niewymagające od gracze podejmowania żadnych decyzji, opowiadające jedną, zdefiniowaną historię.

Fabuła visual novel może mieć dowolny charakter, w tym symulatora randek. Jeśli gra zawiera treści erotyczne, jest też kwalifikowana do eroge.
Kategorie: anime/manga, termin
Webmanga: Zobacz: Manga
Kategorie: anime/manga, termin
Yandere: Z jap. yanderu – określenie osoby niestabilnej lub chorej psychicznie oraz dere dere – onomatopeja oznaczająca stan zauroczenia kimś.

Używane w Japonii oraz w fandomie zachodnim określenie typu postaci występujących w mangach i anime. Yandere jest osobą łagodną i spokojną, często uległą, która w określonych okolicznościach (zwykle pod wpływem zazdrości) zaczyna przejawiać objawy psychicznej niestabilności, przekładającej się na agresję (w wersji łagodniejszej – tylko słowną lub wyobrażaną) wobec obiektu uczuć oraz powiązanych z nim osób.

Oryginalnie tym terminem określano postaci żeńskie, przede wszystkim pojawiające się w tytułach haremowych, gdzie wyraziste zróżnicowanie bohaterek jest warunkiem koniecznym. Obecnie bywa także używane w odniesieniu do postaci męskich.
Kategorie: anime/manga, termin
Yaoi: Gatunek w japońskiej popkulturze (mandze i anime, ale także grach, słuchowiskach, light novel itd.), w którym motywem przewodnim jest (zazwyczaj wyidealizowany) romans między mężczyznami. Tym słowem określa się także odpowiednie wątki w tytułach spoza gatunku.

Obecnie z powodu przenikania się zachodnich fandomów termin został częściowo zaadaptowany na określenie tego samego gatunku w twórczości fanowskiej (por. slash), niezależnie od pochodzenia tytułu oryginalnego.

Termin yaoi jest w Japonii stosowany w dość wąskim znaczeniu, odnosi się do mang o charakterze mocno erotycznym, często doujinshi. W stosunku do publikacji oficjalnych używane jest raczej określenie Boys' Love (BL). Termin shounen‑ai (z jap. „miłość chłopców”) jest oryginalnie starszy niż yaoi – tak nazywano mangi będące prekursorami gatunku, publikowane w latach siedemdziesiątych.

Główną grupą odbiorców tytułów z kategorii Boys' Love są w Japonii kobiety. Dla zdecydowanie innych pod względem estetyki mang, których grupą docelową są homoseksualni mężczyźni, zarezerwowany jest termin bara, traktowany jako gatunek całkowicie odrębny, a nie podgatunek yaoi.

Na Zachodzie Boys' Love jest określeniem uniwersalnym, używanym niezależnie od zawartości treści erotycznych. Shounen‑ai stosowane jest do romansów pozbawionych scen erotycznych, natomiast yaoi do tytułów zawierających takie sceny (choć w przeciwieństwie do hentai, rzadko stanowią one większość treści danego komiksu).
Kategorie: anime/manga, słownik, termin
Yonkoma: Z jap. yonkoma lub 4‑koma dosłownie „cztery panele”

Manga publikowana w formie czteropanelowych pasków, zazwyczaj w układzie pionowym, czasem też w układzie szachownicy. W tradycyjnym ujęciu kolejne panele zawierają początek, rozwinięcie, konkluzję i podsumowanie lub puentę, jednak we współczesnej yonkomie ten podział często się zaciera. Ze względu na charakter yonkomy, tytuły publikowane w tej formie są najczęściej komediami opartymi na gagach i składającymi się z luźno powiązanych epizodów.
Kategorie: anime/manga, termin
Yuri: Gatunek w japońskiej popkulturze (mandze i anime, ale także grach, słuchowiskach, light novel itd.), w którym motywem przewodnim jest (zazwyczaj wyidealizowany) romans między kobietami. Tym słowem określa się także odpowiednie wątki w tytułach spoza gatunku.

Obecnie z powodu przenikania się zachodnich fandomów termin został częściowo zaadaptowany na określenie tego samego gatunku w twórczości fanowskiej (por. femslash), niezależnie od pochodzenia tytułu oryginalnego.

Termin yuri (z jap. „lilia”) jest używany w Japonii raczej nieoficjalnie, wśród fanów. Wydawcy posługują się raczej określeniem Girls' Love.

Yuri jest określeniem rozpowszechnionym w zachodnim fandomie i używanym w przypadku do wszystkich tytułów w obrębie tego nurtu, niezależnie od zawartości treści erotycznych. Czasem na wzór shounen‑ai używa się terminu shoujo‑ai (z jap. „miłość dziewcząt”) na określenie tytułów pozbawionych scen erotycznych, jednak w Japonii ani ten podział, ani termin w tym znaczeniu nie są stosowane.
Kategorie: anime/manga, słownik, termin

» Powrót do listy haseł

REGULAMIN POLITYKA PRYWATNOŚCIISSN 1898-8296

Tanuki.pl

Wyszukiwarka

Menu nawigacyjne

Reklama

Słowniczek

Hasła z kategorii: termin