Tanuki

Słowniczek

Rodzeństwo

Poniższe definicje zawierają tylko wybrane i uproszczone przykłady. Używanie w praktyce japońskich form grzecznościowych jest niezwykle złożone i wymaga bardzo dobrego opanowania języka. Należy także pamiętać, że manga i anime posługują się tymi formami bardzo swobodnie i często w sytuacjach, w jakich nie mogłyby zostać użyte w prawdziwym życiu.

Formą ogólną, oznaczającą dowolne (starsze lub młodsze) rodzeństwo bez wskazania płci, jest kyoudai.

Starsze rodzeństwo

Podstawowymi słowami określającymi starsze rodzeństwo są onii lub ani – starszy brat oraz onee lub ane – starsza siostra. Użycie tych form jest dość płynne; zazwyczaj przyjmuje się, że ane/ani są używane w stosunku do własnego rodzeństwa i gdy rozmawia się o własnym rodzeństwie z osobą trzecią (w takim przypadku bez żadnego przyrostka), natomiast onii/onee mogą być używane także wtedy, gdy mówimy o cudzym rodzeństwie. Każde z tych słów może mieć różne przyrostki; do często spotykanych należą oniisan/oniichan oraz oneesan/oneechan, ale zdarzają się także inne, w tym archaiczne (np. aneue). Mówiąc o własnym lub czyimś starszym rodzeństwie, zazwyczaj dodaje się odpowiednią formę lub jej skrót do imienia, np. Akira­‑oniisan, Akira­‑oneechan, ale także Akira­‑nii lub Akira­‑nee.

Oniisan/oneesan (rzadziej w formie oniichan/oneechan) to uniwersalna forma, jakiej używają małe dzieci, zwracając się do niespokrewnionej z nimi osoby starszej, ale nadal bardzo młodej, np. w wieku licealnym lub najwyżej studenckim. Ta sama forma może być używana przez nastolatki w stosunku do nieznajomych młodych osób, ale zwykle oznacza próbę spoufalania się lub flirtu.

Aniki może pojawiać się w kontekście yakuzy lub szerzej – gangów (także młodzieżowych) jako forma grzecznościowa używana przez niższych w hierarchii członków wobec kogoś wyższego w hierarchii, zazwyczaj ich bezpośredniego zwierzchnika. Dlatego jeśli w mandze lub anime postać należąca do gangu lub stylizowana na chuligana mówi o kimś aniki, najprawdopodobniej nie ma na myśli rodzonego starszego brata. Aneki może być używane w analogicznym znaczeniu w żeńskim gangu, natomiast w grupach yakuzy jest tak nazywana aktualna żona lub partnerka szefa grupy.

Młodsze rodzeństwo

W przypadku młodszego rodzeństwa podstawowe formy to otouto – młodszy brat oraz imouto – młodsza siostra. Starsze rodzeństwo zwraca się do młodszego (lub mówi o nim) bez żadnych przyrostków, czyli młodsza siostra powie o starszej Akira­‑neesan, ale starsza o młodszej – po prostu Akira.

Kategorie: anime/manga, słownik