Tanuki

Słowniczek

Przyrostki (-san, -chan etc.)

Poniższe definicje zawierają tylko wybrane i uproszczone przykłady. Używanie w praktyce japońskich form grzecznościowych jest niezwykle złożone i wymaga bardzo dobrego opanowania języka. Należy także pamiętać, że manga i anime posługują się tymi formami bardzo swobodnie i często w sytuacjach, w jakich nie mogłyby zostać użyte w prawdziwym życiu.

-san – uniwersalna forma grzecznościowa, używana niezależnie od płci, także między młodzieżą.

-chan / -kun – popularne formy grzecznościowe: żeńska (-chan) i męska (-kun). Są używane pomiędzy małymi dziećmi. Poza tym określonych sytuacjach -chan może funkcjonować jako zdrobnienie, należy jednak pamiętać, że zastosowanie tej końcówki w stosunku do osoby, która nie jest małym dzieckiem, sugeruje pewną zażyłość, a jej nadużywanie jest traktowane jak spoufalanie się lub chamstwo. Końcówka -kun jest używana (niezależnie od płci) w stosunkach służbowych, przy zwracaniu się do osoby niższej rangą – np. podwładnego w firmie, ale także w szkolnym klubie.

-chin / -cchi infantylne zdrobnienia, używane w przypadku naprawdę małych dzieci albo żartobliwie, w stosunku do osób bardzo dobrze znajomych.

-sama – forma grzecznościowa w stosunku do osób o wysokiej pozycji społecznej bądź darzonych przez mówiącego wyjątkowym szacunkiem. Jest używana między innymi w przypadku arystokratów, bóstw, przełożonych lub ważnych klientów, idoli, VIP­‑ów itp. Podobnie jak każda uniżona forma grzecznościowa, w praktycznym zastosowaniu musi być używana z wyczuciem – jej niewłaściwe użycie może zostać potraktowane jako przejaw wazeliniarstwa lub oznaka złego wychowania.

-sensei – forma grzecznościowa stosowana oddzielnie, jako nazwa profesji, lub dodawana do imienia bądź nazwiska. Używa się jej w przypadku nauczycieli, ale także w przypadku wielu zawodów twórczych (malarzy, pisarzy etc.) oraz lekarzy.

-sempai lub -senpai – forma grzecznościowa używany jako przyrostek lub samodzielnie i oznacza osobę starszą stażem. W mandze i anime najczęściej bywa używane w odniesieniu do uczniów starszych klas przez młodszych kolegów, ale może także być stosowane przez osobę krócej pracującą w danej firmie lub krócej będącą członkiem klubu w stosunku do starszych stażem kolegów, niezależnie od różnic wieku i stanowiska.

-dono – archaiczna forma grzecznościowa pomiędzy -san i -sama. Praktycznie nieużywana w języku potocznym (choć spotykana w mangach i anime), oryginalnie była używana w stosunku do zwierzchnika lennego lub religijnego.

-jin – przyrostek używany w celu określenia przynależności do danej narodowości bądź grupy. Na przykład Nihon­‑jin oznacza Japończyka, zaś gaikokujin – każdego obcokrajowca (uwaga: spotykane często w mangach i anime słowo gaijin jest w rzeczywistości określeniem pejoratywnym).

Kategorie: anime/manga, słownik